“Σλα μαχαλά”, τα παρεξηγημένα “Γύφτικα”

Του Ταξιάρχη (Μάκη) Δημητρίου

Ο “Σλας” όπως είναι σήμερα

Δεν θυμάμαι ποια ήταν ακριβώς η στιγμή που σταμάτησα να κρύβομαι πίσω από το δάχτυλό μου όσον αφορά τον τόπο καταγωγής μου, αφού έφθασα, όχι μόνο στο αντίθετο άκρο να μην αρκούμαι σε μια απλή αναφορά μου στη Λαμία ως τον τόπο καταγωγής, αλλά να υπερτονίζω πως είμαι από τα “Γύφτικα” Λαμίας...

Η αγάπη δεν είναι αίσθημα, είναι μία δράση!

Έχω πει ότι η αγάπη είναι μία δράση, μία δραστηριότητα. Αυτό μας παραπέμπει στην τελευταία μείζονα λαθεμένη αντίληψη της αγάπης που θα χρειαστεί να εξετάσουμε. Η αγάπη δεν είναι αίσθημα. Πολλοί, πάρα πολλοί άνθρωποι που έχουν ένα αίσθημα αγάπης, και που ενεργούν μάλιστα ανταποκρινόμενοι σ’ αυτό το αίσθημα, ενεργούν με όλους τους τρόπους μιας άστοργης και καταστροφικής συμπεριφοράς...

Η επιστήμη απαιτεί αθεΐα;

Το μεγάλο και αναπόφευκτο λάθος του ισχυρισμού του Dawkins ότι η επιστήμη απαιτεί αθεΐα είναι ότι προχωρεί πιο πέρα από τις αποδείξεις. Εάν ο Θεός είναι έξω από τη φύση, τότε η επιστήμη δεν μπορεί ούτε να αποδείξει ούτε να αποκλείσει την ύπαρξή Του. Η ίδια η αθεΐα, επομένως, μπορεί να θεωρηθεί σαν μια μορφή τυφλής πίστης, αφού υιοθετεί ένα σύστημα που δεν μπορεί να υποστηριχθεί με βάση την καθαρή λογική...

Όταν η πρόβλεψη δημιουργεί προβλήματα στην … πρόβλεψη!

Ένας λόγος που δυσχεραίνει τη «χειραγώγηση» αρκετών συστημάτων του πραγματικού κόσμου είναι το πρόβλημα της αυτοαναφοράς, που δημιουργείται από τους πολύπλοκους βρόχους ανάδρασης. Παράδειγμα: Ακόμα και η ίδια η πράξη της ανακοίνωσης μιας πρόβλεψης αναφορικά με την πορεία της οικονομίας είναι ικανή να επηρεάσει την πορεία της … οικονομίας, κάνοντας εκ των υστέρων την αρχική πρόβλεψη να φανεί λανθασμένη. Μια διασκεδαστική θεωρία των προβλημάτων που δημιουργεί η αυτοαναφορά φαίνεται μέσα από ένα δίλημμα που αντιμετώπισε κάποτε ο Ιρλανδός οικονομολόγος Μπράιαν Άρθουρ (Brian Arthur)...

Σχέδιον δυτικοποιήσεως τής Ορθοδοξίας

Το μεγαλύτερον εμπόδιον εις το σχέδιον δυτικοποιήσεως τής Ορθοδοξίας υπήρξεν ο μοναχισμός. Εις αυτόν διεσώζετο η βιβλική παράδοσις των προφητών και των Αποστόλων, οίτινες απετέλουν την καρδίαν της πατερικής παραδόσεως...

Η μη γραμμικότητα επιτίθεται!

Το «πρόβλημα» με τις μη γραμμικές διαφορικές εξισώσεις είναι ότι αψηφούν το σχήμα αίτιο – αιτιατό. Μικρές – ακόμα και απειροελάχιστες – μεταβολές στις παραμέτρους εισόδου (μεταβλητές) είναι ικανές να οδηγήσουν σε δυσανάλογα αποτελέσματα. Σε άλλες περιπτώσεις μεγάλες αλλαγές στις μεταβλητές δείχνουν να αφήνουν ασυγκίνητη την εξίσωση...

Η θρησκεία Μακούμπα

Όπως η Βουντού, έτσι και η κίνηση Μακούμπα αναπτύχθηκε μεταξύ των σκλάβων της Λατινικής Αμερικής, με την ανάμειξη χριστιανικών στοιχείων και παραδοσιακών θρησκευτικών πεποιθήσεων και πρακτικών. Περιέχει το ίδιο πάνθεο ειδωλολατρικών θεοτήτων, φετίχ, σύμβολα της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, εκστατικούς χορούς και θυσίες...

Ψυχογραφία του πιστού μέσα από την ποίηση των Ψαλμών

Οι «Ψαλμοί» είναι ένα από τα θεόπνευστα βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης και ανήκει στα έργα της θρησκευτικής ποίησης του Ισραήλ, όπως και άλλα προφητικά βιβλία, ο «Ιώβ», οι «Παροιμίες», ο «Εκκλησιαστής», το «Άσμα ασμάτων», η «Σοφία Σολομώντος» και η «Σοφία Σειράχ». Αποτελεί συλλογή 150 λυρικών ποιητικών δημιουργημάτων υψηλής τέχνης του λόγου (συνολικά 2.510 στίχοι), «προϊόν ποικίλων καλάμων, περιστάσεων και εποχών» (Κων. Καλλίνικος)...

Ο ναρκισσισμός των Ελλήνων είναι η αιτία της ανομίας στη χώρα

Η προβληματική του Φαντασιακού μάς περνά στο κεντρικό ζήτημα του ναρκισσισμού. Εάν είσαι ξεχωριστός δεν έχεις κίνητρο να σέβεσαι το νόμο. Στην πραγματικότητα ο νόμος υπάρχει για να εξυπηρετεί εσένα. Ο παθολογικός ναρκισσισμός αναζητά λοιπόν την μετουσίωσή του ώστε να μη γίνεται καταστροφικός...

Ο ΘΕΟΣ ΩΣ Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΑΠΑΤΕΩΝΑΣ;

Βοηθούμενος από τον Henry Morris και τους συνεργάτες του, ο Δημιουργισμός της Νεαρής Γης προσπάθησε, τον τελευταίο μισό αιώνα, να δώσει εναλλακτικές εξηγήσεις για το πλήθος των παρατηρήσεων στο φυσικό κόσμο που φαίνονται να αντικρούουν την θέση του Δημιουργισμού. Αλλά τα θεμέλια του λεγόμενου επιστημονικού Δημιουργισμού είναι απελπιστικά ελαττωματικά...

Είναι καλό που υπάρχουν ποικίλοι χαρακτήρες ή πηγή προβλημάτων;

Η ποικιλία και δημιουργεί προβλήματα και προστατεύει από προβλήματα. Κάθε χαρακτήρας είναι επιρρεπής στο να εμφανίση κάποιες ψυχιατρικές διαταραχές, αλλά ακριβώς λόγω του χαρακτήρα του μπορεί να μην κινδυνεύη από άλλες...

Ανακαλύπτοντας τις δικές μας προκαταλήψεις

Οι πιο πολλοί από μας συχνά σχολιάζουν τις προκαταλήψεις των άλλων, αλλά σπάνια έχουμε συνείδηση των δικών μας, γιατί συνήθως τις θεωρούμε φυσικές γνώμες. Όταν είμαστε ενοχλημένοι ή ενθουσιώδεις, όταν αντιδρούμε σε ορισμένες καταστάσεις με οργή, περιφρόνηση, ντροπή, περηφάνεια ή αγάπη έχουμε την πεποίθηση ότι τέτοιες καταστάσεις θα προκαλούσαν ανάλογα συναισθήματα σε οποιοδήποτε κανονικό άτομο. Ένας τρόπος να ανακαλύψουμε τις δικές μας προκαταλήψεις είναι να κάνουμε ένα κατάλογο εκείνων που ξέρουμε ότι έχουν οι άλλοι. Μια μικρή αυτοεξέταση θα μας διαβεβαιώσει ότι πολλές δικές μας τοποθετήσεις και αντιδράσεις βασίζονται σε παρόμοιες προκαταλήψεις...

Το άτομο ως αυτοαξία, αποσπάται από την κοινωνία και την συντροφικότητα

Τρίτος αρνητικός παράγοντας στην πορεία του δυτικού Χριστιανισμού ήταν ο τρόπος ασκήσεως της εξουσίας. Στην Δύση η εκκλησιαστική ηγεσία είχε έντονη στάση σφετερισμού της πολιτικής εξουσίας. Σε αυτό συντελούσε και το κενό της πολιτικής εξουσίας, που είχε δημιουργηθεί με την μεταφορά της πρωτεύουσας της αυτοκρατορίας από την Ρώμη στην Κωνσταντινούπολη...

Τα εθνικιστικά – σωβινιστικά κίνητρα στην επικράτηση του δαρβινισμού

Τα εθνικιστικά – σωβινιστικά κίνητρα, όταν πρόκειται για αγγλοσάξωνες. Κανείς σήμερα δεν μπορεί να αμφισβητήσει στα σοβαρά ότι η επικράτηση του δαρβινισμού υποβοηθήθηκε από την ισχύ της βρεττανικής αυτοκρατορίας, της οποίας την επεκτατική πολιτική δικαίωνε κατά τρόπο «επιστημονικό». Και ασφαλώς θα κατέρρεε μαζί της αν τη σκυτάλη δεν παραλάμβανε η κυριαρχούμενη από αγγλοσάξωνες νέα μεγάλη δύναμη, οι Η.Π.Α.

Ο εξομολόγος ποιμένας ή ο ψυχοθεραπευτής πρέπει να βρίσκει τα αληθινά γεγονότα πίσω από την «κρυμμένη έννοια»

Είναι απαραίτητο ο ποιμένας ή ο ψυχοθεραπευτής να συνηθίσει να ακούει τόσο εκείνο που λέει όσο και εκείνο που εννοεί ο συνομιλητής του. Το μικρό αγόρι που λέει πως δεν του αρέσει το ποδόσφαιρο, πολύ πιθανόν να κάνει σαν την αλεπού «κρεμαστάρια» όσα δε φθάνει, αφού δεν έχει φίλους και είναι ανίκανο να ταιριάξει με τα αγόρια της ηλικίας του...

Ο φόβος και το άγχος απέναντι στην ψυχανάλυση

Δεν είναι τυχαίο ότι δυσανεξία προς την ψυχανάλυση εμφάνισαν εκείνοι οι κοινωνικοπολιτικοί χώροι οι οποίοι είχαν πρόβλημα και με το Πραγματικό. Το σύμπτωμα θέλει να πει κάτι για την αλήθεια του υποκειμένου και γι’ αυτό γεννά συχνά άγχος. Από τη στιγμή που το σύμπτωμα κατοικεί στο Πραγματικό, έπρεπε κάτι να γίνει με αυτό. Ιστορικά, δύο υπήρξαν μέχρι τώρα οι τρόποι να αντιμετωπισθεί το άγχος που προκαλεί...

Ένας παλιός και ένας σύγχρονος μύθος για την θεωρία της εξέλιξης

Πριν κλείσουμε το κεφάλαιο περί νέο – Δαρβινισμού, ας θυμηθούμε μια λησμονημένη σήμερα αντίληψη του Δαρβίνου, που αναφέρεται στο βιβλίο του «Η καταγωγή του ανθρώπου». Διερωτάται εκεί γιατί το σώμα του ανθρώπου είναι γυμνό από τρίχωμα και απαντά:

ΟΙ ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ, ΩΣ ΝΕΟΙ ΠΡΟΦΗΤΕΣ

Οι σύγχρονοι ποιητές, ως εταίροι ψαλμωδοί, ως νέοι προφήτες, ως σύγχρονοι άνθρωποι ξεφλουδίζουν με τις λέξεις τους τ’ αλλεπάλληλα περιττά στρώματα των δυσλειτουργιών (συναισθηματικών, ψυχικών, κοινωνικών) φανερώνοντας τον πυρήνα του προβλήματος που δεν είναι άλλος από τη μοναξιά. Οξύμωρο σχήμα η αίσθηση μοναχικότητας σε πολυπληθείς συντροφιές, κι όμως αναμφισβήτητη διαπίστωση των καιρών μας...

ΑΝΘΡΩΠΟΣ: ΖΩΟ ΘΕΟΥΜΕΝΟ

Ο πρώτος που επιχείρησε μια συστηματική ταξινόμηση των ζώντων οργανισμών υπήρξε ο Λινναίος. Σ’ αυτήν δεν παρέλειψε να περιλάβει και τον άνθρωπο, τον οποίο κατέταξε όχι σε χωριστό βασίλειο αλλά στο βασίλειο των ζώων. Τον περιέγραψε μάλιστα με τη μεγαλύτερη ως τότε ακρίβεια, το 1735, στην πρώτη έκδοση του θεμελιακού έργου του «Το σύστημα της φύσης» (Systema Naturae). Ο άνθρωπος τοποθετείται ανάμεσα στα θηλαστικά, στην τάξη των πρωτευόντων, δίπλα στον πίθηκο και την νυχτερίδα. Ο Λινναίος έγραφε: «Δεν μπορώ να ανακαλύψω τη διαφορά ανάμεσα στον άνθρωπο και τον ουρακουτάγκο, μολονότι έστρεψα την προσοχή μου σ’ αυτό το σημείο. Εντόπισα μόνο μερικά αβέβαια χαρακτηριστικά.»...

ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ, ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΕΜΕΙΣ ΑΡΝΟΥΜΕΘΑ ΣΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ

Ο άλλος άνθρωπος μπορεί βέβαια να μας ταλαιπωρήσει όταν είναι εγκλωβισμένος στο εγώ του, όπως συνέβαινε με όλους εκείνους που φρόντιζαν επί τριάντα οκτώ χρόνια να οικειοποιούνται τις θεραπευτικές ιδιότητες της κολυμβήθρας και αδιαφορούσαν για τον παραλυτικό, που κι αυτός περίμενε εκεί όλον αυτό τον καιρό για να θεραπευθεί. Όλοι αυτοί ούτε τον πρόσεξαν, ούτε τον συνάντησαν τον παραλυτικό...

Ο ΑΔΙΑΦΟΡΟΣ ΘΕΟΣ

«Όταν έχεις παραπάνω από μία θεωρίες που εξηγούν ικανοποιητικά τα δεδομένα, θα διαλέξεις την απλούστερη», είπε ο Ραλφ. «Αυτή που σ’ εξαναγκάζει σε λιγότερο αυθαίρετες παραδοχές. Μια θεωρία που δέχεται την ύπαρξη του Θεού είναι πολύ απλή κι εξηγεί ικανοποιητικά τα πράγματα».

Όλες του οι σκέψεις καταλήγουν σε μονόδρομο.

Η ΣΑΡΚΩΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΡΜΙ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Τέσσερεις αιώνες αγωνίστηκε η Εκκλησία να σώσει την αλήθεια τής σάρκωσης του Θεού από την αλλοίωσή της σε διανοητικό σχήμα και αξιωματική «αρχή». Οι «χριστολογικές», όπως τις λέμε, αιρέσεις απειλούσαν την εμπειρική αμεσότητα με την οποία βιώνει η Εκκλησία το γεγονός της ένωσης του Θεού με τον άνθρωπο. Ο Χριστός των αιρέσεων ήταν ένα ηθικό υπόδειγμα τέλειου ανθρώπου ή μια αφηρημένη ιδέα άσαρκου Θεού...

ΓΙΑ ΝΑ ΣΥΝΑΝΤΗΘΟΥΜΕ ΜΕ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΜΑΣ ΥΠΑΡΞΙΑΚΑ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ, ΟΦΕΙΛΟΥΜΕ ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΟΥΜΕ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΟΥΣ

Σε αυτό το σημείο θα ήθελα ν’ αναφέρω τον ρόλο του καπνίσματος στην ανεξαρτησία του νέου. Είμαι πεπεισμένος πια ότι στις μεσογειακές κοινωνίες το κάπνισμα χρησιμοποιείται ως τρόπος ανεξαρτησίας των νέων από τους γονείς τους. Γιατί ειδικά στις μεσογειακές κοινωνίες; Διότι είναι πολύ ισχυρότεροι οι οικογενειακοί δεσμοί και η οικογένεια είναι κυρίως παιδοκεντρική, με αποτέλεσμα οι γονείς να μην προετοιμάζονται για την ανεξαρτησία των παιδιών τους...

Ο ΟΣΙΟΣ ΠΑΪΣΙΟΣ ΕΚΑΝΕ ΘΑΥΜΑΤΑ, ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΘΑΥΜΑΤΟΠΟΙΟΣ!

Ο όσιος Παΐσιος έκανε, αλλά και εξακολουθεί μετά την κοίμησή του να κάνει πολλά θαύματα. Δεν ήταν όμως θαυματοποιός. Ήταν άνθρωπος του Θεού, αληθινός Χριστιανός. Ήταν άνθρωπος της αγάπης και της θυσίας˙ άνθρωπος που πρόσφερε κυριολεκτικά ολόκληρο τον εαυτό του και ολόκληρη τη ζωή του στο Θεό και στην εικόνα Του, τον άνθρωπο. Ήταν ο αθλητής του Χριστού, ο υπηρέτης του ανθρώπου, ο ασκητής του ορθόδοξου μοναχισμού...

ΖΗΛΕΥΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΑΛΑΖΟΝΕΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΤΥΧΙΑ ΤΩΝ ΑΣΕΒΩΝ!

Πολύ κοντά στον προηγούμενο ψαλμό είναι και αυτός εδώ, ο Ψαλμός 72. Ενώ στον προηγούμενο μίλησε απορριπτικά για την αλαζονεία των ανθρώπων, για την περιφρόνηση του Θεού από μέρους των, εδώ οι άνθρωποι αυτοί γίνονται πρόξενοι ζηλοφθονίας:

Ότι εζήλωσα επί τοις ανόμοις ειρήνην

αμαρτωλών θεωρών

ότι ουκ έστιν ανάνευσις εν τω θανάτω αυτών

και στερέωμα εν τη μάστιγι αυτών.

Γιατί, λέει, ζήλεψα τους αλαζόνες θωρώντας την ευτυχία των ασεβών. Αυτοί δεν δοκιμάζουν λύπες! Και το σώμα τους είναι όλο υγεία και ευεξία...

ΣΧΕΣΗ ΜΑΣΟΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ

Κλείνοντας το κεφάλαιο αυτό πρέπον είναι να μιλήσουμε και για την σχέση Μασονισμού και Χριστιανισμού. Ο Μασονισμός ως θρησκεία συγκρητιστική όπως και οι ίδιοι ισχυρίζονται, έχει το άλλοθι να χρησιμοποιεί τον Χριστιανισμό. Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι ως όργανο του Σιωνισμού έχει σκοπό να διαβάλει αυτόν. Παρουσιάζεται ως συγγενικός αν μη τι άλλο ακόμη, ως ένας τρόπος του Χριστιανισμού. Οι Μασόνοι διατείνονται ότι τα μέλη του σωματείου, τους διέπει η αγάπη και η πίστη, όπως στους Χριστιανούς...

ΟΛΕΣ ΟΙ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΟΦΕΙΛΟΝΤΑΙ ΣΕ ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ – ΟΡΓΑΝΙΚΑ ΑΙΤΙΑ;

Μα, αυτό δεν ισχύει ούτε για τις σωματικές παθήσεις. Πολλές απ’ αυτές είναι ψυχοσωματικές, π.χ. υπέρταση, στεφανιαία νόσος, άσθμα, κολίτιδες, δερματοπάθειες κ.ά. πως θα μπορούσε να ισχύη για τις ψυχικές; Δυστυχώς ορισμένα εκκλησιαστικά πρόσωπα, στην προσπάθειά τους να εξοβελίσουν κάθε μορφής ψυχοθεραπευτικής παρεμβάσεως, σχημάτισαν αυθαίρετα την ιδέα ότι μόνο οργανικά ή πνευματικά είναι τα αίτια των ψυχικών διαταραχών. Η άποψη αυτή (κατά το πρώτο της σκέλος) έχει ήδη εγκαταλειφθή και από τους ψυχιάτρους!

ΣΥΝΔΕΣΗ ΤΟΥ ΔΟΓΜΑΤΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΗΘΙΚΗ – ΑΣΚΗΤΙΚΗ

Υπάρχει μια θαυμάσια σχέση μεταξύ δόγματος και ηθικής. Η θεολογία και το δόγμα δεν μπορεί ποτέ να χωρισθούν από την ηθική της Εκκλησίας, που είναι ασκητική.

«Το παράδοξο είναι ότι στην πράξη οι σημερινοί Ορθόδοξοι έχουν χωρίσει την δογματική από την ηθική και έχουμε πάρα πολύ ασχοληθή με την ηθικολογία κλπ. Υπάρχει μια τάση ν’ ασχολούνται οι μεν με την ηθική και οι άλλοι με την δογματική. Και τα χωρίζουν σαφώς αυτά τα θέματα.

Η ΑΓΡΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΗΘΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΡΩΜΑΙΟΥ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑ ΚΑΛΙΓΟΥΛΑ

Ο νους του, ακόμα και όταν ξεκουραζόταν ή ήταν παραδομένος στη διασκέδαση και στα συμπόσια, κατέτεινε στην ίδια πάντοτε αγριότητα πράξεων και λόγων. Συχνά γίνονταν ενώπιον του, καθώς αυτός έτρωγε ή γλεντοκοπούσε, σοβαρές συζητήσεις για βασανιστήρια, ενώ κάποιος στρατιώτης, ειδικός στους αποκεφαλισμούς, έπαιρνε τα κεφάλια όσων μεταφέρονταν από τις φυλακές...

Η ΔΙΑΒΟΗΤΗ ΑΦΗΡΗΜΑΔΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΥ ΑΝΤΑΜ ΣΜΙΘ

Τι είδους άνθρωπος ήταν αυτός ο ευγενικός φιλόσοφος;

«Είμαι εραστής των βιβλίων μου και μόνο». Έτσι περιέγραψε κάποτε ο Άνταμ Σμιθ τον εαυτό του σε κάποιον φίλο του, ενώ ταυτόχρονα επιδείκνυε με καμάρι τη βιβλιοθήκη του. Σίγουρα δεν ήταν όμορφος άντρας. Το προφίλ του πάνω σε κάποιο μετάλλιό μάς δείχνει ότι είχε προεξέχον κάτω χείλος ενώ η μύτη του ήταν γαμψή και τα εξόφθαλμα μάτια του προεξείχαν κάτω από τα βαριά βλέφαρα. Σε όλη του τη ζωή ο Σμιθ έπασχε από καταθλίψεις. Το κεφάλι του έτρεμε και μιλούσε μ’ ένα περίεργο τραύλισμα...

ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΑΙΜΟΝΩΝ ΣΤΙΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΕΣ ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ

Το έργο των αγγέλων στις ανατολικές θρησκείες το έχουν αναλάβει οι αβατάρα, οι μποντισάτβα και άλλα τέτοια πνεύματα, που ήταν προεκτάσεις του Θεού ή του θείου. Η πίστη στα δαιμόνια ήταν και εξακολουθεί να είναι ευρέως διαδεδομένη επηρεάζοντας διάφορες θρησκευτικές τελετές, οι οποίες αποσκοπούν στην εξουδετέρωση των δυνάμεων που είναι εχθρικές για τον άνθρωπο και τη φύση...

Η Εκκλησία είναι άσπιλος (αγνή), αλλά τα μέλη της είναι αμαρτωλά

Η Εκκλησία είναι η νύφη του Χριστού που εκείνος την έλουσε με νερό καθάρσεως και την έκανε δική του «μη έχουσαν σπίλον ή ρυτίδα ή τι των τοιούτων» (Εφ. 5,27). Αλλά η Εκκλησία είναι επίσης μια ομάδα αμαρτωλών, συγχυσμένων και αγωνιώντων ανθρώπων που πειράζονται διαρκώς από τις δυνάμεις της απληστίας και της ιδιοτέλειας και ευρίσκονται μπλεγμένοι σε αντιζηλίες και ανταγωνισμούς. Η Εκκλησία δεν είναι μία κοινωνία καθαρών. Γι’ αυτό συχνά μέσα στην Εκκλησία πληγωνόμεθα και πληγώνουμε, γιατί η αγάπη μας αμαυρώνεται από τον εγωκεντρισμό μας...

Η ΥΠΟΜΟΝΗ ΔΙΑ ΜΕΣΟΥ ΤΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΚΟΥ

Αν δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τίποτε για το ασύλληπτο της ταπεινώσεως, μπορούμε να μάθουμε πολλά για την «υπομονή» στις ταπεινώσεις. Αυτό που εμείς επιζητούμε στην εγκράτεια, εσείς θα το βρείτε στην υπομονή μπροστά στα αναπόφευκτα σκαμπανεβάσματα, πείτε τα τραγωδίες, της ύπαρξης, λένε οι μοναχοί σ’ εκείνους που μένουν στον κόσμο. Πράγματι, η υπομονή είναι ένας εσωτερικευμένος μοναχισμός...

Ο ΣΚΛΗΡΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΕΝΟΣ ΑΣΚΗΤΗ. ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΠΟ ΤΟ «ΓΕΡΟΝΤΙΚΟ»

Από τον Ελενουπόλεως Παλλάδιο μαθαίνουμε πολλά για τους σκληρούς αγώνας και την υπεράνθρωπο υπομονή των Ασκητών κι’ Ερημιτών της εποχής του. Οι διηγήσεις του είναι ζωντανές, γιατί είδε με τα μάτια του και συνωμίλησε με όλους αυτούς τους Αγίους άνδρας, όταν περιώδευε τα Μοναστήρια και τα ησυχαστήρια της Παλαιστίνης και της Αφρικής...

ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ

Ανέφερα τηλεγραφικά μερικούς παράγοντες που επηρεάζουν τη σημερινή οικογένεια και τείνουν να δημιουργήσουν μια εικόνα πιθανώς διάλυσή της.

Είναι δύσκολο να κάνει κανείς μελλοντολογικές προβλέψεις. Θα περιορισθώ σε μερικές καθαρά προσωπικές απόψεις. Πιστεύω ότι οι βιολογικοί παράγοντες είναι εξαιρετικά ισχυροί κι έτσι τα δύο φύλλα πάντα θα πλησιάζουν το ένα το άλλο...

ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ ΓΝΩΣΗ – ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΓΝΩΣΗ

Υπάρχει ένα δίλημμα το οποίο γνωρίζουν, νομίζω, όλοι οι προτεστάντες και το οποίο είναι ενδεικτικό αυτής της αντίληψης. Πόσα κηρύγματα, πιστεύετε, έχουν γίνει πάνω στο θέμα «εγκεφαλική γνώση – καρδιακή γνώση»; Εν τέλει, κανένα ερώτημα δεν είναι σημαντικότερο στη ζωή του συνειδητού προτεστάντη από το εξής: «Πως μπορεί η θεολογική εγκεφαλική γνώση να γίνει καρδιακή αγάπη για τον Θεό;»...

ΌΤΑΝ Η ΨΥΧΗ ΤΟΥ ΝΕΚΡΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΔΑΙΜΟΝΑΣ

Όσα δεν μπορούμε να συμπεράνουμε μόνο από τα έθιμα, τα συμπεραίνουμε από τις δηλώσεις των ίδιων των αγρίων που πενθούν. Δεν κρύβουν καθόλου ότι φοβούνται την παρουσία και την επιστροφή του πνεύματος του νεκρού και εκτελούν έναν μεγάλο αριθμό από τελετουργικές πράξεις για να τον κρατήσουν μακριά τους και να τον διώξουν. Κάνουν λοιπόν καθετί για να αποφύγουν την επίκληση και αφύπνιση του πνεύματος. Μεταμφιέζονται για να μην τους γνωρίζει, ή αλλάζουν το όνομά του ή το δικό τους όνομα...

ΕΙΝΑΙ Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΤΙ ΤΟ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟ, ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΙΣ ΑΛΛΕΣ ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ;

Κατ’ αρχήν πρέπει να αναφέρουμε ότι το θέμα θεωρείται «θεολογούμενον», δηλ. πρόβλημα πάνω στο οποίο εκφέρονται κατά εποχές διάφορες απόψεις, αλλά δεν έχει αποκρυσταλλωθεί μια συγκεκριμένη επίσημη τοποθέτηση.

Τα ερωτήματα που μέσα στο πέρασμα των αιώνων έχουν απασχολήσει τους χριστιανούς είναι:

α. Τι είναι η θρησκεία σε σχέση με την Εκκλησία και γενικότερα σε σχέση με τον Χριστιανισμό;

β. Πρέπει ο Χριστιανισμός να διατηρεί την απολυτότητά του απέναντι στις άλλες θρησκείες;

γ. Σε τι θα διέφερε ο Χριστιανισμός από τις άλλες θρησκείες;...

ΤΟ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΩΝ ΝΕΩΝ

Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο ο νεωτερικός πολιτισμός άρχισε να αγγίζει τα όριά του. Νέα οξύτατα προβλήματα αναφάνηκαν, όπως το οικολογικό, η εξάντληση των φυσικών πόρων, οι εθνικιστικές συγκρούσεις, η απειλή πυρηνικού ολέθρου, η μετανάστευση από τον Νότο προς τον Βορρά, ο πολλαπλασιασμός συγκεκριμένων ψυχικών ασθενειών λόγω της μοναξιάς, της απουσίας νοήματος της ανθρώπινης ζωής κ.λπ. Νέα ιδεολογικά και φιλοσοφικά ρεύματα άρχισαν να αναδύονται, τα οποία σταδιακά σχημάτισαν τον μετανεωτερικό (postmodern) τρόπο σκέψης, που επιχειρεί να ξεπεράσει τα ποικίλα αδιέξοδα της νεωτερικής εποχής...

Η ΜΟΡΦΗ ΚΑΙ Η ΔΙΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

Η μέντοι διάπλασις της μορφής του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, ως εξ αρχαίων παρειλήφαμεν, τοιάδε τις, ως εν τύπω περιλαβείν, ην. Ωραίος μην ην την όψιν σφόδρα˙ την γε μην ηλικίαν, είτουν αναδρομήν του σώματος, επτά σπιθαμών ην τελείων, επίξανθον έχων την τρίχα και ου πάνυ δασείαν, μάλλον μεν ουν και προς το ούλον μετρίως πως αποκλίνουσαν...

ΤΑ ΜΟΝΑΧΙΚΑ ΚΟΙΝΟΒΙΑ, ΠΡΟΤΥΠΑ ΤΩΝ ΕΝΟΡΙΩΝ

Τον κοινοβιακό τρόπο ζωής, που εγκαινίασε ο Κύριος με τους μαθητές Του και εφήρμοσε η αποστολική Εκκλησία, συνεχίζουν σήμερα τα ορθόδοξα κοινόβια.

Κοινόβιο και ενορία έχουν πολλά κοινά σημεία. Κέντρο αμφοτέρων είναι το θυσιαστήριο του ναού. Πηγή της ενότητος των μελών ο θυσιαζόμενος και προσφερόμενος Χριστός. “Το συναγαγόν τους μοναχούς όνομα (είναι) το όνομα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού” κατά τον Μ. Βασίλειον (όροι κατά πλ. λστ΄ , P.G. 31,100).

Χειραγωγός στην εν Χριστώ ενότητα των προσώπων ο Ποιμήν (ο Ηγούμενος στη Μονή, ο Εφημέριος στην Ενορία)...

Ο ΠΡΑΓΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΣΤΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ

Η νομοθεσία του Κωνσταντίνου σχετικά με τον παγανισμό απλώς επαναλαμβάνει κάποια μέτρα που ανάγονται στην εποχή του Τιβέριου, στις αρχές του πρώτου αι. μ.Χ., και εμπνέονται από σκοπιμότητες πολιτικής και όχι θρησκευτικής φύσης. Αυτό είναι το νόημα της απαγόρευσης των θυσιών και της μαντικής ερμηνείας τους σε ιδιωτικές κατοικίες. Κατά τα άλλα, ο αυτοκράτορας έλεγε στους υπηκόους του: «πηγαίνετε στους βωμούς και στα δημόσια ιερά και τελέστε τις τελετές κατά τις συνήθειές σας»...

Ο ΔΙΑΣΥΡΜΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΣΚΟΠΩΝ

Αν υπάρχουν παράγοντες που μεθοδεύουν την αποδυνάμωση και το διασυρμό της ελλαδικής Εκκλησίας, φαίνεται πως αγνοούν κάτι ουσιώδες: ότι όλα τα παραπάνω συμβαίνουν στην επιφάνεια του εκκλησιαστικού βίου και είναι άσχετα με τη ζωή και την αλήθεια της Εκκλησίας, με το υπαρκτικό γεγονός της σωτηρίας που συντελείται στα όρια της ευχαριστιακής σύναξης...

ΣΧΟΛΙΟ ΣΤΗΝ ΠΙΣΤΗ

Σε ορισμένη εκκλησία της Αθήνας και στην οικεία θέση του εικονοστασίου, η εικόνα του Χριστού μου προξενούσε από παλιά ξεχωριστή εντύπωση. Δεν πρόκειται για εικόνα ιδιαίτερα μεγάλων αξιώσεων, έργο εξαιρετικής τέχνης από εκείνα με τα άσαρκα διαχρονικά πρόσωπα που μας καθηλώνουν στη θέση του ισόβιου θεατή και λάτρη της βυζαντινής αγιογραφίας. Το πρόσωπο του Χριστού στην εν λόγω εικόνα, μολονότι καλοπλασμένο και επιμελημένο, έχει κάτι το συμβατικό και ιδίως το εγκόσμιο, καθόλου ωστόσο προσβλητικό, όπως συχνά τα πρόσωπα του Χριστού στις δυτικές ή δυτικότροπες παραστάσεις...

ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΟΥΛΕΣ ΠΟΥ ΚΡΥΒΟΥΝ ΜΕΓΑΛΗ ΣΟΦΙΑ

Κάποτε ένα μικρό αγόρι πήγε με τη μητέρα του και την αδελφή του σ’ ένα εστιατόριο για να γευματίσουν. Αφού η μητέρα και την αδελφή έδωσαν την παραγγελία τους, η σερβιτόρα απευθύνθηκε στο μικρό αγόρι και το ρώτησε: «Νεαρέ κύριε, εσύ τι θα πάρης;». Αλλά, πριν εκείνο απαντήση, η αδελφή του είπε: «Θα παραγγείλω εγώ γι’ αυτόν». Η γκαρσόνα επανέλαβε την ερώτηση στο αγόρι. Αλλά η απάντηση πνίγηκε αυτή τη φορά από τη μητέρα που είπε: «Θα παραγγείλω εγώ γι’ αυτόν».

ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΤΟΥ ΜΑΡΚΟΥ

Πρόκειται για ένα μικρό δυστυχώς απόσπασμα ενός παλαιότερου του Κανονικού Ευαγγελίου του Μάρκου, που ανακάλυψε τυχαία μόλις το 1958 ο καθηγητής Μόρτον Σμιθ, του Πανεπιστημίου Κολούμπια. Η σημαντικότατη αυτή ανακάλυψη έγινε στη βιβλιοθήκη του Αγίου Σάββα, που βρίσκεται στο Σινά.

Το κείμενο αυτό αποτελούσε τμήμα μιας επιστολής του Κλήμη της Αλεξανδρείας προς κάποια γυναίκα ονόματι Θεοδώρα. Στην επιστολή εκείνη ο Κλήμης, θέλοντας να αντιταχθεί στις «ανομολόγητες διδασκαλίες» όπως χαρακτηρίζει τις δοξασίες των Καρποκρατιανών (οπαδών του αιρετικού Καρποκράτη, ο οποίος υποστήριζε ότι η αμαρτία αποτελεί ένα μέσον για τη σωτηρία) παρέθετε το απόσπασμα αυτό του άγνωστου Ευαγγελίου του Μάρκου...

Ο ΙΣΤΟΡΙΚΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΠΕΠΡΩΜΕΝΟΥ

Είναι πλατιά διαδεδομένη η άποψη πως μια αληθινά επιστημονική ή φιλοσοφική στάση απέναντι στην πολιτική και μια βαθύτερη κατανόηση της κοινωνικής ζωής γενικά πρέπει να βασίζεται πάνω σε μια θεώρηση και ερμηνεία της ανθρώπινης ιστορίας. Λέγεται δηλαδή πως, ενώ ο κοινός άνθρωπος δέχεται ανεξέταστα ως δεδομένο το πλαίσιο της ζωής του και τη σημασία των προσωπικών εμπειριών και των μικροαγώνων του, ο κοινωνικός επιστήμονας ή ο φιλόσοφος πρέπει να εποπτεύει τα πράγματα από ένα υψηλότερο επίπεδο...

Η ΑΠΕΙΛΗ ΤΗΣ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗΣ Ή ΤΗΣ ΑΦΟΜΟΙΩΣΗΣ

Αυτός που φοβάται να αποδεχθεί κάποιον με ανοιχτά χέρια, ουσιαστικά νιώθει ότι απειλείται από τον κίνδυνο της αφομοίωσης ή της απομόνωσης. Οι αξίες του «κόσμου» δεν είναι θεμελιωμένες στο σεβασμό, στην καλή πίστη και αγάπη αλλά στο φόβο, στην έλλειψη εμπιστοσύνης, στην εκμετάλλευση, στον φθόνο και στο μίσος. Αν δεν κρατήσεις ένα όπλο, αν δεν σηκώσεις μια γροθιά, αν δεν αρπάξεις αυτό που σου ανήκει, αν δεν ακολουθήσεις τις αξίες της μάζας, τότε υπάρχει φόβος να μείνεις απομονωμένος και μόνος, ξεκομμένος από την κοινότητα...

ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΑΡΕΣΕΙ ΝΑ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

Κατά γενικό κανόνα, στα παιδιά αρέσει να βρίσκονται στην εκκλησία και αυτή η ενστικτώδης έλξη και το ενδιαφέρον για τις ακολουθίες της Εκκλησίας αποτελεί την βάση πάνω στην οποία πρέπει να στηρίξουμε τη θρησκευτική μας εκπαίδευση. Όταν οι γονείς ανησυχούν ότι τα παιδιά θα κουραστούν από το μήκος των ακολουθιών, συνήθως εκφράζουν υποσυνείδητα ανησυχία όχι για τα παιδιά τους αλλά για τους ίδιους. Τα παιδιά εισέρχονται ευκολότερα απ’ ότι οι ενήλικοι στον κόσμο της τελετουργίας, στο λειτουργικό συμβολισμό...

Η ΣΤΡΕΒΛΗ ΕΙΚΟΝΑ ΠΟΥ ΕΧΕΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΑΠΑΔΕΣ

Στην αντίληψη των περισσοτέρων ανθρώπων φαίνεται να κυριαρχή η εικόνα ενός ευσεβιστικού στερεοτύπου για τον κληρικό, ο οποίος τελεί ακολουθίες, μοιράζει δέματα σε απόρους, χαμογελά σεμνότυφα, μιλά απαλά και χαμηλόφωνα, δεν λέει τίποτε που θα μπορούσε να ταράξη, είναι αβλαβής όσο ο πρωτοχρονιάτικος αγιοβασίλης και επίμαχος όσο ο ταχυδρόμος.