Οι νόμοι της αγοράς σύμφωνα με τον Άνταμ Σμιθ

Οι νόμοι της αγοράς σύμφωνα του Άνταμ Σμιθ είναι βασικά απλοί. Μας λένε ότι ένας συγκεκριμένος τρόπος συμπεριφοράς σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο θα επιφέρει απολύτως συγκεκριμένα και προβλεπτά αποτελέσματα. Ειδικότερα, μας δείχνουν πως το κίνητρο του προσωπικού συμφέροντος μέσα σ’ ένα περιβάλλον ατόμων υποκινούμενων από παρόμοια συμφέροντα θα καταλήξει στον ανταγωνισμό. Και επιπλέον, δείχνουν πως ο ανταγωνισμός θα έχει σαν αποτέλεσμα την παραγωγή εκείνων των αγαθών που επιθυμεί η κοινωνία, και σε τιμές που η κοινωνία είναι διατεθειμένη να πληρώσει. Ας δούμε πως συμβαίνει αυτό...

Η ΔΙΑΒΟΗΤΗ ΑΦΗΡΗΜΑΔΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΥ ΑΝΤΑΜ ΣΜΙΘ

Τι είδους άνθρωπος ήταν αυτός ο ευγενικός φιλόσοφος;

«Είμαι εραστής των βιβλίων μου και μόνο». Έτσι περιέγραψε κάποτε ο Άνταμ Σμιθ τον εαυτό του σε κάποιον φίλο του, ενώ ταυτόχρονα επιδείκνυε με καμάρι τη βιβλιοθήκη του. Σίγουρα δεν ήταν όμορφος άντρας. Το προφίλ του πάνω σε κάποιο μετάλλιό μάς δείχνει ότι είχε προεξέχον κάτω χείλος ενώ η μύτη του ήταν γαμψή και τα εξόφθαλμα μάτια του προεξείχαν κάτω από τα βαριά βλέφαρα. Σε όλη του τη ζωή ο Σμιθ έπασχε από καταθλίψεις. Το κεφάλι του έτρεμε και μιλούσε μ’ ένα περίεργο τραύλισμα...

ΓΑΛΛΟΙ ΥΠΗΚΟΟΙ ΣΥΛΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΕΠΕΙΔΗ ΦΟΡΟΥΣΑΝ ΥΦΑΣΜΑΤΙΝΑ ΚΟΥΜΠΙΑ!

Βρισκόμαστε και πάλι στη Γαλλία. Το έτος 1666.

Οι καπιταλιστές της εποχής αντιμετωπίζουν μια ανησυχητική πρόκληση που επέφερε αναπόφευκτα στο πέρασμά του ο συνεχώς διευρυνόμενος μηχανισμός της αγοράς: την αλλαγή.

Το ερώτημα που ανέκυψε ήταν κατά πόσο ένας αρχιμάστορας της κλωστοϋφαντουργίας επιτρεπόταν να δοκιμάσει μια καινοτομία στο προϊόν του.

Η ετυμηγορία: «αν ένας κλωστοϋφαντουργός προτίθεται να επεξεργαστεί ένα κομμάτι σύμφωνα με κάποια δική του επινόηση, δεν πρέπει να το βάζει στον αργαλειό, αλλά θα πρέπει να παίρνει άδεια από τους δικαστές της πόλης για να χρησιμοποιήσει τον αριθμό και το μήκος των κλωστών που επιθυμεί, αφού εξεταστεί το αίτημά του από τέσσερις από τους παλαιότερους εμπόρους και τέσσερις από τους παλαιότερους υφαντές της συντεχνίας». Μπορεί να φανταστεί κανείς πόσες προτάσεις για αλλαγή υποβάλλονταν...

Η ΦΡΙΚΗ ΤΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΑ ΤΟΥ ΔΕΚΑΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΑΙΩΝΑ

Δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς γιατί ο Μάλθους και ο Ρικάρντο αντιλαμβάνονταν τον κόσμο τους με πολύ σκοτεινά χρώματα. Η Αγγλία στη δεκαετία του 1820 ήταν πολύ καταθλιπτικό μέρος για να ζει κανείς˙ είχε βγει θριαμβεύτρια από τη μακρά αντιπαράθεση στην ηπειρωτική Ευρώπη, αλλά τώρα φαινόταν να έχει εμπλακεί σε μια ακόμα χειρότερη διαμάχη στο εσωτερικό της. Όποιος έκανε τον κόπο να κοιτάξει, θα αντιλαμβάνονταν αμέσως ότι το ραγδαία αναπτυσσόμενο εργοστασιακό σύστημα δημιουργούσε έναν υπέρογκο λογαριασμό κοινωνικών υποχρεώσεων και δεν θα αργούσε πολύ η ημέρα απόδοσης λογαριασμού...

ΠΩΣ Ο ΡΟΚΦΕΛΕΡ ΑΓΟΡΑΣΕ ΜΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΧΑΛΚΟΥ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΞΟΔΕΨΕΙ ΟΥΤΕ ΕΝΑ ΔΟΛΑΡΙΟ!

Το κοινό, πρέπει να σημειωθεί, ανταποκρινόταν μ’ ενθουσιασμό˙ όταν κυκλοφορούσε η είδηση πως ο Γκουλντ ή ο Ροκφέλερ αγόραζαν μετοχές σιδηροδρόμων, χαλκού ή χάλυβα, ο κόσμος έσπευδε να μπει κι αυτός στο κόλπο. Το γεγονός ότι κάθε γερή μπάζα συνοδευόταν κι από μια γερή χασούρα ποτέ δεν επηρέασε την απεριόριστη πίστη του κοινού και με στήριγμα αυτή την πίστη γίνονταν διάφορες οικονομικές ταχυδακτυλουργίες. Ένα απίστευτο παράδειγμα ήταν η αγορά της Εταιρείας Χαλκού Ανακόντα από τον Χένρι Ρότζερς και τον Ουίλιαμ Ροκφέλερ, χωρίς να χρειαστεί να ξοδέψουν ούτε ένα δικό τους δολάριο. Ορίστε πως έγινε: