Ο ΑΔΙΑΦΟΡΟΣ ΘΕΟΣ

«Όταν έχεις παραπάνω από μία θεωρίες που εξηγούν ικανοποιητικά τα δεδομένα, θα διαλέξεις την απλούστερη», είπε ο Ραλφ. «Αυτή που σ’ εξαναγκάζει σε λιγότερο αυθαίρετες παραδοχές. Μια θεωρία που δέχεται την ύπαρξη του Θεού είναι πολύ απλή κι εξηγεί ικανοποιητικά τα πράγματα».

Όλες του οι σκέψεις καταλήγουν σε μονόδρομο.

«Τι προσπαθείς ν’ αποδείξεις;» είπε κι ένιωσε τα μάγουλά της να φλέγονται. «Η επιστήμη δεν εξηγεί τα πάντα. Τα ερευνά. Κάτι που αποδέχεται σήμερα, δε σημαίνει ότι το αποδέχεται και αύριο. Με το πείραμα, με την παρατήρηση, μ’ όλα τα μέσα που διαθέτουμε, ο κόσμος μας προχωράει. Πώς να βρει ο επιστήμονας το Θεό, όταν ο Θεός δεν είναι εκεί; Πώς να βρει την ψυχή, όταν δεν υπάρχουν ορατά ίχνη της; Όλα αυτά υπερβαίνουν τον υλικό κόσμο. Η περίφημη επιστημονική σας κοινότητα αρνείται να αποδεχτεί ακόμα και την ψυχολογία και την ψυχανάλυση. Πώς να μετρήσει κανείς, για παράδειγμα, τη διαίσθηση; Αφού δεν μπορεί. Βρίσκεται αλλού».

«Καλό μου κορίτσι», έκανε πατερναλιστικά ο Ραλφ, «περίφημη επιστημονική μας κοινότητα έχει αποδεχτεί εδώ και δεκαετίες την ψυχολογία και την ψυχανάλυση. Μεταξύ άλλων, πραγματεύονται τη δημιουργία του θρησκευτικού συναισθήματος, την πρωτόγονη ανάγκη για λατρευτικές τελετές και γενικώς θέματα που σίγουρα δεν απασχολούσαν τους θρησκευόμενους που γνώριζες, όταν ήσουν μικρή. Αν τώρα δεν υπάρχει τρόπος να επιβεβαιώσεις την πίστη σου για την ύπαρξη της ψυχής, αναρωτιέμαι πως είσαι σίγουρη ότι δεν είσαι θύμα πλύσης εγκεφάλου».

Κατάπιε με δυσκολία την προσβολή.

«Άκουσέ με, Ραλφ. Για μια φορά στη ζωή σου άκουσέ με. Σκέψου πως μπορεί να υπάρχει κάτι άλλο πέρα από εμάς. Σαν τον ηλεκτρισμό που προϋπήρχε, αν και ο άνθρωπος τον ανακάλυψε σχετικά πρόσφατα. Αν δεν κάνω λάθος, εσύ μου ’χες πει ότι οι ερευνητές του ΜΙΤ μιμήθηκαν την τεχνική των σκαθαριών της ερήμου, για να φτιάξουν υλικά που κρατάνε την υγρασία. Θέλω να πω, σιγά σιγά ανακαλύπτουμε. Σιγά σιγά προχωράμε. Αυτό που σήμερα δεν μπορούμε ν’ αποδείξουμε, δε σημαίνει ότι δεν θα μπορέσουμε και αύριο».

«Αυτό, όμως, δε σημαίνει ότι καθετί που φανταζόμαστε και προσδοκούμε θ’ αποδειχτεί κάποτε», επέμενε ο Ραλφ. «Καταλαβαίνω την ανάγκη του ανθρώπου να μη νιώθει μόνος, αφημένος στην τύχη του. Την ανάγκη του να υπάρχει ένα σχέδιο. Ένας δημιουργός. Ένας Θεός. Ακόμα κι αν υπάρχει, όμως, θέλουμε να ’ρθουμε σ’ επαφή μαζί του; Εγώ, για να σου πω την αλήθεια, δε θα ’θελα. Γιατί, αν υπάρχει Θεός που κατευθύνει τα πράγματα και γίνονται έτσι όπως γίνονται, τότε μοιραία θ’ αναρωτηθώ: Τι είδους θεός είναι αυτός; Ο Θεός που μας κάνει να υποφέρουμε και να πεθαίνουμε; Θεός που μας χωρίζει απ’ τα αγαπημένα μας πρόσωπα; Που επέτρεψε να συμβούν το Άουσβιτς και το Νταχάου; Που αφήνει να πεθαίνουν καθημερινά αθώοι και ανυπεράσπιστοι; Αν ειν’ έτσι, τότε προτιμώ να μην υπάρχει Θεός. Αλλιώς, δε θα μπορούσα να κοιμηθώ τα βράδια. Θα με τρόμαζε η ύπαρξη ενός τέτοιου Θεού. Και δε θα ’θελα με τίποτα να του μοιάσω».

Ώρες ώρες η ισχυρογνωμοσύνη του την τρέλαινε.

«Όσα λες έχουν να κάνουν με την ύπαρξη του Κακού», είπε ξέροντας ότι αδυνατούσε να τον πείσει. «Μόνο που για το Κακό δεν είναι υπεύθυνος ο Θεός. Ο Θεός είναι υπεύθυνος για το θαύμα της ζωής. Από ’κει και πέρα, ο άνθρωπος έχει την ελευθερία ν’ απορρίψει την έννοια “Θεός”. Ο άνθρωπος έχει ελεύθερη βούληση. Ελευθερία επιλογής. Η έννοια “Θεός” σημαίνει αγάπη. Τίποτε άλλο. Όλα τα άλλα είναι ιδεολογήματα».

«Κι ο καρκίνος;» ρώτησε αιχμηρά ο Ραλφ. «Τι σχέση ένα παιδί πέντε ετών, που προσβάλλεται από καρκίνο και λειώνει κάθε μέρα, με την ελευθερία επιλογής και την ελεύθερη βούληση, που μου λες;»

«Έχει αποδειχτεί ποιες είναι οι αιτίες που γεννούν τον καρκίνο», αποκρίθηκε, παρότι της προκαλούσε εκνευρισμό η ροή της κουβέντας. «Είναι η άρρωστη ατμόσφαιρα. Η κακή χρήση του σώματός μας. Η διατροφή. Μια άλλη αιτία είναι η κληρονομικότητα. Γι’ αυτούς τους λόγους, όμως, αποκλειστικά υπεύθυνος είναι ο άνθρωπος. Όχι ο Θεός».

«Ο Θεός δηλαδή είναι άσχετος. Αμέτοχος. Όλα συμβαίνουν ερήμην του. Έκανε τη δουλειά του και πάει, τελείωσε».

«Μα, αν γίνονταν καθημερινά θαύματα, Ραλφ, αν ο Θεός εκδήλωνε συνεχώς την παρουσία του, θα πιστεύαμε όλοι. Θα πιστεύαμε, όμως κατ’ ανάγκην. Όχι κατ’ επιλογήν. Τώρα ο άνθρωπος έχει τη δυνατότητα της επιλογής. Το Δέντρο του Καλού και του Κακού. Τι να διαλέξει; Απ’ τη στιγμή που βρεθήκαμε μπροστά σ’ αυτό το δίλλημα, σ’ όλη μας τη ζωή θα στεκόμαστε μπρος του».

Ο Ραλφ κατσούφιασε. Στο κιτρινωπό φως της λάμπας έδειχνε ξαφνικά γέρος. Οι ζάρες στο μέτωπό του ήταν τόσες, που του άλλαζαν προσωρινά την όψη.

«Ο Θεός το κατάλαβε αυτό κάπως αργά. Ενώ άρχισε πολύ επιδεικτικά, όταν χώριζε την θάλασσα στα δυο, σκότωνε τους εχθρούς του και ισοπέδωνε τις πόλεις τους, ξαφνικά, όσο πλησιάζαμε στον 20ό αιώνα, μείωνε σταδιακά τις εμφανίσεις του. Γιατί; Δε θέλει να πιστεύουμε “κατ’ ανάγκην”; Μας δίνει τη δυνατότητα της επιλογής; Σε πείθουν τα επιχειρήματά σου; Εμένα πάντως όχι».

Για μια ακόμα φορά δεν καταλήξαμε πουθενά. Πουθενά.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΑΡΚΟΥΔΕΑ «Ο ΑΡΙΘΜΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ», ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ, 2007

            

ΚΩΣΤΑΣ ΑΡΚΟΥΔΕΑΣ

Ο Κώστας Αρκουδέας γεννήθηκε στην Αθήνα την Καθαρά Δευτέρα του 1958. Έπειτα από πολλές περιπλανήσεις, επέστρεψε στην πρωτεύουσα και εργάστηκε στο Υπουργείο Πολιτισμού, στο οποίο παραμένει μέχρι σήμερα. 
Δημοσίευσε για πρώτη φορά το 1986 τη συλλογή ιστοριών "Άσ' τον Μπομπ Μάρλεϊ να περιμένει". Στη συνέχεια εξέδωσε την τριλογία "Η πόλη με τα χίλια πρόσωπα" (1987) και το μυθιστόρημα με εγκιβωτισμένα διηγήματα "Το τραγούδι των τροπικών" (1988). Ακολούθησαν τα μυθιστορήματα "Τα κατά Αιγαίον πάθη" (1994), "Ποτέ τον ίδιο δρόμο" (1999), "Ο πειρατής" (2003), "Ο Μεγαλέξανδρος και η σκιά του" (2004), "Ο αριθμός του Θεού" (2008) και "Παράφορο πάθος" (2013). Εξέδωσε ακόμα τις νουβέλες "Και πρόσεχε να μην πετρώσεις" (1996), "Και τώρα δεν είναι αργά" (2014), τη συλλογή διηγημάτων "Όλες οι μέρες Κυριακή" (2000), το απάνθισμα μικρών κειμένων "Τα σιγκλάκια" (2010) το παραμύθι "Η πολύχρωμη σβούρα" (2013) και το λογοτεχνικό χρονικό "Το χαμένο Νόμπελ - Μια αληθινή ιστορία" (2015). 

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΡΘΡΟΥ: ΤΑΞΙΑΡΧΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ