Η ΠΑΡΑΞΕΝΗ ΦΥΛΗ ΤΩΝ ΓΙΑΧΟΥ, ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

Μίλησα για την βασίλισσα και τον βασιλιά, τώρα περνάω στους μάγους. Είπα πως είναι τέσσερις˙ αυτός είναι ο μεγαλύτερος αριθμός που μπορεί να διανοηθεί η αριθμητική τους. Με τα δάχτυλά τους μετρούν: ένα, δύο, τρία, τέσσερα, πολλά˙ το άπειρο αρχίζει από τον αντίχειρα. Με διαβεβαίωναν πως το ίδιο συμβαίνει και στις φυλές που περιφέρονται γύρω από το Μπουένος Άυρες.

Αν και το τέσσερα είναι ο τελευταίος αριθμός που διαθέτουν οι Γιαχού, οι Άραβες που εμπορεύονται μαζί τους δεν μπορούν να τους κλέψουν στις συναλλαγές, τα πάντα διαιρούνται σε ένα, σε δύο, σε τρία ή τέσσερα μερίδια που ο καθένας βάζει δίπλα του. Η διαδικασία κρατάει πολύ αλλά αποκλείει το λάθος ή την κατεργαριά...

Απ’ ολόκληρη τη φυλή των Γιαχού οι μάγοι μόνο μου προκάλεσαν πραγματικό ενδιαφέρον. Ο λαός τους αποδίδει τη δύναμη να μεταμορφώνουν όποιον θέλουν σε μερμύγκι ή χελώνα. Κάποιος που πρόσεξε την δυσπιστία μου μού έδειξε μια μερμυγκοφωλιά σα να ήταν αυτό απόδειξη. Οι Γιαχού δεν έχουν μνήμη ή αν έχουν είναι πολύ αδύνατη˙ μιλάνε για καταστροφές που προκάλεσε μια επιδρομή από λεοπαρδάλεις αλλά δεν ξέρουν αν είναι αυτοί οι ίδιοι που την είδαν ή οι γονείς τους ή αν δεν διηγούνται ένα όνειρο.

Οι μάγοι, αυτοί έχουν μνήμη αλλά που δεν κρατάει πολύ˙ μπορούν να θυμηθούν το βράδυ τι συνέβη το πρωί ή ακόμα από την προηγούμενη ως το επόμενο βράδυ. Έχουν επίσης το χάρισμα να προβλέπουν τα μέλλοντα˙ λένε λόγου χάρη με ήσυχη και σίγουρη φωνή: Μια μύγα θα περπατήσει στο σβέρκο μου. Δεν θα αργήσουμε να ακούσουμε το κελάηδημα ενός πουλιού. Εκατοντάδες φορές έγινα μάρτυρας αυτού του παράξενου χαρίσματος. Έχω σκεφτεί πολύ πάνω σ’ αυτό. Ξέρουμε πως το παρελθόν το παρόν και το μέλλον βρίσκονται ως την πιο παραμικρή τους λεπτομέρεια στην προφητική μνήμη του Θεού, μες στη αιωνιότητά Του˙ το περίεργο είναι πως οι άνθρωποι μπορούν να κοιτάζουν απεριόριστα προς τα πίσω αλλά όχι μπροστά. Αφού θυμάμαι πάρα πολύ καθαρά, εκείνο το ιστιοφόρο που ήρθε από την Νορβηγία όταν μόλις και μετά βίας είχα κλείσει τα τέσσερα, γιατί να ξαφνιαστώ αν κάποιος είναι σε θέση να προΐδει κάτι που πρόκειται να συμβεί άμεσα;

Μιλώντας φιλοσοφικά η μνήμη δεν είναι μικρότερο θαύμα από τη πρόβλεψη του μέλλοντος˙ η αυριανή ημέρα είναι πιο κοντά μας παρά η μέρα που οι Εβραίοι διέσχισαν την Ερυθρά θάλασσα μα παρ’ όλα αυτά την θυμόμαστε. Απαγορεύεται στη φυλή να κοιτάζει τ’ άστρα, αυτό είναι αποκλειστικό προνόμιο των μάγων.

Κάθε μάγος έχει ένα μαθητή που από την παιδική του ηλικία τον μυεί στις απόκρυφες επιστήμες και ο οποίος τον διαδέχεται όταν πεθάνει. Έτσι είναι πάντα τέσσερις, ο μαγικός αριθμός, γιατί είναι ο τελευταίος που μπορεί να συλλάβει ο νους αυτών των ανθρώπων. Κηρύττουν με τον τρόπο τους πίστη στον ουρανό και στην κόλαση. Και τα δυο βρίσκονται κάτω απ’ τη γη. Στην κόλαση, που είναι φωτεινή και με κλίμα ξερό, διαμένουν οι άρρωστοι, οι γέροι, τα θύματα, οι πιθηκάνθρωποι, οι Άραβες κι οι λεοπαρδάλεις˙ στον ουρανό, που τον φαντάζονται σκοτεινό και ελώδη, ο βασιλιάς, η βασίλισσα κι αυτοί που στη γη υπήρξαν ευτυχισμένοι σκληροί και αιμοχαρείς. Λατρεύουν επίσης ένα θεό, που το όνομά του είναι Κόπρος και που τον φαντάζονται μάλλον όμοιο με τον βασιλιά τους˙ ένα ον, δηλαδή, ακρωτηριασμένο, τυφλό, ραχητικό και με απεριόριστη εξουσία που συχνά παίρνει την όψη μερμυγκιού ή δεντρογαλιάς.

Ύστερα από όσα είπα δεν θα εκπλαγείτε που δεν μπόρεσα, όσο καιρό έμεινα μαζί τους, να προσηλυτίσω έστω κι ένα Γιαχού. Η φράση «Πάτερ ημών» τους προκαλούσε ταραχή, γιατί αγνοούσαν την έννοια της πατρότητας. Δεν καταλάβαιναν πως μια πράξη που έγινε πριν εννιά μήνες μπορούσε να έχει οποιαδήποτε σχέση με την γέννηση ενός παιδιού˙ δεν παραδεχόταν μια αιτία τόσο μακρινή και τόσο απίθανη. Άλλωστε όλες οι γυναίκες κάνουν τη σαρκική πράξη αλλά δεν είναι όλες μητέρες.

Η γλώσσα τους είναι περίπλοκη. Δεν μοιάζει με καμιά απ’ όσες ξέρω. Δεν μπορούμε να μιλήσουμε για μέρη του λόγου γιατί ο λόγος δεν υπάρχει. Κάθε μονοσύλλαβη λέξη αντιστοιχεί σε μια ιδέα που προσδιορίζεται από τα συμφραζόμενα και την μιμητική. Η λέξη νρζ λόγου χάρη δίνει την ιδέα του διασκορπισμού ή των λεκέδων˙ μπορεί να εννοεί τον έναστρο ουρανό, την λεοπάρδαλη, πέταγμα πουλιού, την ευλογιά, το πιτσίλισμα, το σκόρπισμα ή την φυγή ύστερα από μια ήττα. Το χρλ σημαίνει ό,τι είναι σφιχτό ή συμπαγές, μια πέτρα ή ένα σωρό από πέτρες, το μάζεμα τους, τη συνεδρίαση των τεσσάρων μάγων, την σαρκική ένωση ή κι ένα ξύλο. Κάθε λέξη όταν την προφέρεις με άλλον τρόπο ή με άλλη έκφραση μπορεί να σημαίνει το αντίθετό της. Ας μην παραξενευόμαστε υπερβολικά. Το ρήμα to cleave σημαίνει στην γλώσσα μας σκίζω και προσκολλώ. Εννοείται πως δεν υπάρχει λόγος, ούτε καν τα μέρη μιας πρότασης.

Η αφαιρετική δύναμη που απαιτεί μια τέτοια γλώσσα με κάνει να σκέφτομαι πως οι Γιαχού, παρ’ όλη την βαρβαρότητά τους, δεν είναι έθνος πρωτόγονο, αλλά μάλλον εκφυλισμένο. Για να υποστηρίξω αυτή την υπόθεση θα αναφέρω τις επιγραφές που ανακάλυψα στην κορυφή του λεκανοπέδιου, που η φυλή δεν μπορεί πια να αποκρυπτογραφήσει τους χαρακτήρες τους και που είναι παραπλήσιοι με τη γοτθική γραφή που χάραξαν οι δικοί μας πρόγονοι. Είναι σαν να ξέχασε τον γραπτό λόγο και να διατήρησε μόνο τον προφορικό.

Οι γατομαχίες και οι εκτελέσεις είναι η μόνη διασκέδαση αυτών των ανθρώπων. Κατηγορούν κάποιον ότι πρόσβαλε την τιμή της βασίλισσας˙ ο βασιλιάς αναγγέλλει την καταδικαστική απόφαση χωρίς να χρειάζεται δηλώσεις μαρτύρων ή ομολογίες. Βασανίζουν πρώτα αυτόν τον δυστυχή άνθρωπο με τρόπους που προσπαθώ να λησμονήσω κι ύστερα τον λιθοβολούν. Η βασίλισσα δικαιούται να ρίξει την πρώτη πέτρα και την τελευταία, που συνήθως είναι περιττή. Το πλήθος υμνεί την επιδεξιότητά της, την ομορφιά του κορμιού της και την επευφημεί παραληρώντας και ρίχνοντας της τριαντάφυλλα και σκουπίδια. Η βασίλισσα χαμογελά δίχως να βγάζει λέξη.

Ένα άλλο έθιμο της φυλής αφορά τους ποιητές. Κάποιος έχει την ιδέα να συγκεντρώσει έξη ή εφτά λέξεις κατά το πλείστον αινιγματικές. Δεν μπορεί να κρατηθεί και τις απαγγέλει δυνατά, όρθιος στο κέντρο ενός κύκλου που σχηματίζουν οι μάγοι κι ο λαός ξαπλωμένοι κατάχαμα. Εάν το ποίημα δεν τους κινήσει το ενδιαφέρον δεν συμβαίνει τίποτε˙ αν τα λόγια του ποιητή συγκινήσουν τους ακροατές, όλοι απομακρύνονται από κοντά του σιωπηλά, πλημμυρισμένοι από ιερό τρόμο πως τον άγγιξε το θείο πνεύμα˙ κανείς δεν θα του μιλήσει ούτε θα τον αγγίξει πια, ούτε καν η μητέρα του. Δεν είναι πια άνθρωπος μα θεός και οποιοσδήποτε μπορεί να τον σκοτώσει. Ο ποιητής, αν μπορεί, βρίσκει καταφύγιο στις αμμώδεις ερήμους του βορρά.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ Χ. Λ. ΜΠΟΡΧΕΣ «Η ΑΝΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΜΠΡΟΝΤΙ», ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΕΞΑΝΤΑΣ», 1974