ΕΙΝΑΙ Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΤΙ ΤΟ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟ, ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΙΣ ΑΛΛΕΣ ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ;

Κατ’ αρχήν πρέπει να αναφέρουμε ότι το θέμα θεωρείται «θεολογούμενον», δηλ. πρόβλημα πάνω στο οποίο εκφέρονται κατά εποχές διάφορες απόψεις, αλλά δεν έχει αποκρυσταλλωθεί μια συγκεκριμένη επίσημη τοποθέτηση.

Τα ερωτήματα που μέσα στο πέρασμα των αιώνων έχουν απασχολήσει τους χριστιανούς είναι:

α. Τι είναι η θρησκεία σε σχέση με την Εκκλησία και γενικότερα σε σχέση με τον Χριστιανισμό;

β. Πρέπει ο Χριστιανισμός να διατηρεί την απολυτότητά του απέναντι στις άλλες θρησκείες;

γ. Σε τι θα διέφερε ο Χριστιανισμός από τις άλλες θρησκείες;...

ΤΟ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΩΝ ΝΕΩΝ

Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο ο νεωτερικός πολιτισμός άρχισε να αγγίζει τα όριά του. Νέα οξύτατα προβλήματα αναφάνηκαν, όπως το οικολογικό, η εξάντληση των φυσικών πόρων, οι εθνικιστικές συγκρούσεις, η απειλή πυρηνικού ολέθρου, η μετανάστευση από τον Νότο προς τον Βορρά, ο πολλαπλασιασμός συγκεκριμένων ψυχικών ασθενειών λόγω της μοναξιάς, της απουσίας νοήματος της ανθρώπινης ζωής κ.λπ. Νέα ιδεολογικά και φιλοσοφικά ρεύματα άρχισαν να αναδύονται, τα οποία σταδιακά σχημάτισαν τον μετανεωτερικό (postmodern) τρόπο σκέψης, που επιχειρεί να ξεπεράσει τα ποικίλα αδιέξοδα της νεωτερικής εποχής...

Η ΜΟΡΦΗ ΚΑΙ Η ΔΙΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

Η μέντοι διάπλασις της μορφής του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, ως εξ αρχαίων παρειλήφαμεν, τοιάδε τις, ως εν τύπω περιλαβείν, ην. Ωραίος μην ην την όψιν σφόδρα˙ την γε μην ηλικίαν, είτουν αναδρομήν του σώματος, επτά σπιθαμών ην τελείων, επίξανθον έχων την τρίχα και ου πάνυ δασείαν, μάλλον μεν ουν και προς το ούλον μετρίως πως αποκλίνουσαν...

ΤΑ ΜΟΝΑΧΙΚΑ ΚΟΙΝΟΒΙΑ, ΠΡΟΤΥΠΑ ΤΩΝ ΕΝΟΡΙΩΝ

Τον κοινοβιακό τρόπο ζωής, που εγκαινίασε ο Κύριος με τους μαθητές Του και εφήρμοσε η αποστολική Εκκλησία, συνεχίζουν σήμερα τα ορθόδοξα κοινόβια.

Κοινόβιο και ενορία έχουν πολλά κοινά σημεία. Κέντρο αμφοτέρων είναι το θυσιαστήριο του ναού. Πηγή της ενότητος των μελών ο θυσιαζόμενος και προσφερόμενος Χριστός. “Το συναγαγόν τους μοναχούς όνομα (είναι) το όνομα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού” κατά τον Μ. Βασίλειον (όροι κατά πλ. λστ΄ , P.G. 31,100).

Χειραγωγός στην εν Χριστώ ενότητα των προσώπων ο Ποιμήν (ο Ηγούμενος στη Μονή, ο Εφημέριος στην Ενορία)...

Ο ΠΡΑΓΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΣΤΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ

Η νομοθεσία του Κωνσταντίνου σχετικά με τον παγανισμό απλώς επαναλαμβάνει κάποια μέτρα που ανάγονται στην εποχή του Τιβέριου, στις αρχές του πρώτου αι. μ.Χ., και εμπνέονται από σκοπιμότητες πολιτικής και όχι θρησκευτικής φύσης. Αυτό είναι το νόημα της απαγόρευσης των θυσιών και της μαντικής ερμηνείας τους σε ιδιωτικές κατοικίες. Κατά τα άλλα, ο αυτοκράτορας έλεγε στους υπηκόους του: «πηγαίνετε στους βωμούς και στα δημόσια ιερά και τελέστε τις τελετές κατά τις συνήθειές σας»...

Ο ΔΙΑΣΥΡΜΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΣΚΟΠΩΝ

Αν υπάρχουν παράγοντες που μεθοδεύουν την αποδυνάμωση και το διασυρμό της ελλαδικής Εκκλησίας, φαίνεται πως αγνοούν κάτι ουσιώδες: ότι όλα τα παραπάνω συμβαίνουν στην επιφάνεια του εκκλησιαστικού βίου και είναι άσχετα με τη ζωή και την αλήθεια της Εκκλησίας, με το υπαρκτικό γεγονός της σωτηρίας που συντελείται στα όρια της ευχαριστιακής σύναξης...

ΣΧΟΛΙΟ ΣΤΗΝ ΠΙΣΤΗ

Σε ορισμένη εκκλησία της Αθήνας και στην οικεία θέση του εικονοστασίου, η εικόνα του Χριστού μου προξενούσε από παλιά ξεχωριστή εντύπωση. Δεν πρόκειται για εικόνα ιδιαίτερα μεγάλων αξιώσεων, έργο εξαιρετικής τέχνης από εκείνα με τα άσαρκα διαχρονικά πρόσωπα που μας καθηλώνουν στη θέση του ισόβιου θεατή και λάτρη της βυζαντινής αγιογραφίας. Το πρόσωπο του Χριστού στην εν λόγω εικόνα, μολονότι καλοπλασμένο και επιμελημένο, έχει κάτι το συμβατικό και ιδίως το εγκόσμιο, καθόλου ωστόσο προσβλητικό, όπως συχνά τα πρόσωπα του Χριστού στις δυτικές ή δυτικότροπες παραστάσεις...

ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΟΥΛΕΣ ΠΟΥ ΚΡΥΒΟΥΝ ΜΕΓΑΛΗ ΣΟΦΙΑ

Κάποτε ένα μικρό αγόρι πήγε με τη μητέρα του και την αδελφή του σ’ ένα εστιατόριο για να γευματίσουν. Αφού η μητέρα και την αδελφή έδωσαν την παραγγελία τους, η σερβιτόρα απευθύνθηκε στο μικρό αγόρι και το ρώτησε: «Νεαρέ κύριε, εσύ τι θα πάρης;». Αλλά, πριν εκείνο απαντήση, η αδελφή του είπε: «Θα παραγγείλω εγώ γι’ αυτόν». Η γκαρσόνα επανέλαβε την ερώτηση στο αγόρι. Αλλά η απάντηση πνίγηκε αυτή τη φορά από τη μητέρα που είπε: «Θα παραγγείλω εγώ γι’ αυτόν».

ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΤΟΥ ΜΑΡΚΟΥ

Πρόκειται για ένα μικρό δυστυχώς απόσπασμα ενός παλαιότερου του Κανονικού Ευαγγελίου του Μάρκου, που ανακάλυψε τυχαία μόλις το 1958 ο καθηγητής Μόρτον Σμιθ, του Πανεπιστημίου Κολούμπια. Η σημαντικότατη αυτή ανακάλυψη έγινε στη βιβλιοθήκη του Αγίου Σάββα, που βρίσκεται στο Σινά.

Το κείμενο αυτό αποτελούσε τμήμα μιας επιστολής του Κλήμη της Αλεξανδρείας προς κάποια γυναίκα ονόματι Θεοδώρα. Στην επιστολή εκείνη ο Κλήμης, θέλοντας να αντιταχθεί στις «ανομολόγητες διδασκαλίες» όπως χαρακτηρίζει τις δοξασίες των Καρποκρατιανών (οπαδών του αιρετικού Καρποκράτη, ο οποίος υποστήριζε ότι η αμαρτία αποτελεί ένα μέσον για τη σωτηρία) παρέθετε το απόσπασμα αυτό του άγνωστου Ευαγγελίου του Μάρκου...