Η ΕΠΙΔΕΙΞΗ ΥΠΕΡΑΝΔΡΙΣΜΟΥ ΕΙΝΑΙ ΑΙΣΘΗΜΑ ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

«Οι δυσάρεστες επιπτώσεις του ανδρικού ιδεώδους είναι αρκετά σοβαρές για τους περισσότερους άνδρες οι οποίοι αποκλίνουν από το μυθικό κανόνα της επιτυχίας, της δύναμης, της κυριαρχίας και της σωματικής ρώμης. Προάγοντας αυτή την απρόσιτη εικόνα του ανδρισμού, καταλήγουν σε μια οδυνηρή κρίση συνείδησης: ότι είναι ατελείς άνδρες.

Για να αντισταθούν στο μόνιμο αίσθημα ανασφάλειας, ορισμένοι άνδρες πιστεύουν πως ανακάλυψαν το φάρμακο στην επίδειξη υπερανδρισμού. Στην πραγματικότητα βρίσκονται δέσμιοι μιας ιδεοληπτικής και ψυχαναγκαστικής αρρενωπότητας, που δεν τους αφήνει ποτέ ήσυχους. Αντίθετα, γίνεται πηγή αυτοκαταστροφής και επιθετικότητας εναντίον όλων όσων απειλούν να προκαλέσουν την πτώση του προσωπείου[1]»...

Τότε αρχίζουν έναν απελπισμένο αγώνα να χτίσουν γύρω τους τείχη. Γίνονται οι έφηβοι που μιλούν στους φίλους τους για τα πιο συνηθισμένα πράγματα με βρισιές προσπαθώντας απεγνωσμένα να μη δείξουν συναισθήματα, οι νέοι που πειράζουν διαρκώς τις κοπέλες και εκφράζονται χυδαία γι’ αυτές, οι σύζυγοι που δε μιλούν πολύ και «το παίζουν» σκληροί στις γυναίκες τους, οι άνδρες που υιοθετούν καταναλωτικά πρότυπα τα οποία ενισχύουν τη δήθεν ανδρική εικόνα. Δεν είναι τυχαίο ότι στο στρατό η σκληρή, «αντρίκια», και ενίοτε απάνθρωπη, συμπεριφορά φθάνει στο αποκορύφωμα, διότι εκεί κορυφώνεται το ομοφυλόφιλο άγχος από τη στενή και μακριά συμβίωση.

«Ορισμένα είδη συμπεριφορών υπερανδρισμού είναι εκδήλωση της ανδρικής ανασφάλειας για την ταυτότητα ρόλου του φύλου του. Ένας άνδρας με μια ανασφαλή τέτοια ταυτότητα βαθιά μέσα του ενδέχεται να την αντισταθμίζει αναπτύσσοντας χαρακτηριστικά τα οποία σε επιφανειακό επίπεδο διαβεβαιώνουν τον ίδιο και τους άλλους για τον ανδρισμό του. Η υπόθεση αυτή έχει βρει εφαρμογή σε συμπεριφορές βίας και εγκληματικότητας, σε συντηρητικές και αυταρχικές κοινωνικές στάσεις και στη σωματοδόμηση (bodybuilding)[2]».

Η περαιτέρω έκβαση θα εξαρτηθεί από την ποιότητα των διαφυλικών σχέσεων του άνδρα και τελικά του γάμου του. Η επιτυχία θα έγκειται στην εδραίωση ταυτότητας χωρίς προσωπεία και στην ώσμωση γυναικείων ιδιοτήτων από τη σύντροφό του. «Όσο για τον άνδρα, αυτό που θέλει περισσότερο από τη γυναίκα, είναι να τον κάμει να αισθανθεί όσο γίνεται περισσότερο άνδρας. Αυτό είναι μεγάλο αίτημα και καμμιά γυναίκα δεν μπορεί να το ικανοποιήσει μόνιμα. Στο γάμο ενυπάρχουν απογοητεύσεις: καμμία σύζυγος ποτέ δεν μπορεί να είναι μητρική, σεξουαλική και έξυπνη, ακριβώς στις σωστές αναλογίες για να ταιριάξει με τις ανάγκες του άνδρα της. Και ποτέ σε δυο συνεχόμενες γενιές ο ανδρισμός του άνδρα και η θηλυκότητα της γυναίκας δεν παίρνουν ακριβώς την ίδια μορφή και δεν υπηρετούν ακριβώς τους ίδιους σκοπούς[3]».

Σημειώσεις

[1] Elisabeth Badinter, ΧΥ: Η ανδρική ταυτότητα, εκδ. Κάτοπτρο, 1994, σ. 172

[2] Joseph Pleck, The myth of masculinity. The MIT press, 1981, p. 96

[3] Nancy Chodorow, Family structure and feminine personality. Woman, culture, and society, M.S. Rosaldo, L. Lamphere (eds.), Stanford University Press, 1974, σ. 285     

ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΑΡΘΡΟ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ π. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΘΕΡΜΟΥ «ΟΔΥΝΗ ΣΩΜΑΤΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ», ΕΚΔΟΣΗ  ΑΚΡΙΤΑΣ, 2009

            

π. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΘΕΡΜΟΣ

Ο π. Βασίλειος Θερμός γεννήθηκε στη Λευκάδα το 1957 και σπούδασε Ιατρική και Θεολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Είναι ψυχίατρος παιδιών και εφήβων. Είναι διδάκτωρ της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και επίκουρος καθηγητής Ποιμαντικής στην ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Αθηνών. Έχει μετεκπαιδευθεί ως "επισκέπτης επιστήμων" (Visiting Scholar) στο Πανεπιστήμιο Harvard, στο Boston University, στο Boston College, και στο Andover Newton. Βιβλία και άρθρα του έχουν μεταφραστεί στα Αγγλικά, Γαλλικά, Ρωσικά, Ρουμανικά. Για το σύνολο του έργου του έχει εκπονηθεί μεταπτυχιακή εργασία(master thesis) στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Balamand στον Λίβανο. Βασικά του ενδιαφέροντα αποτελούν η ποιμαντική παρουσία της Εκκλησίας, η θρησκευτικότητα σε συνάρτηση με την προσωπικότητα, η ψυχολογία και ψυχοπαθολογία του θρησκευτικού βιώματος και της θρησκευτικής συμπεριφοράς, η ψυχολογία του κληρικού και του εκκλησιαστικού οργανισμού, η ψυχολογία της θρησκευτικής διαστάσεως του πολιτισμού, ο διάλογος ψυχαναλύσεως και θεολογίας, τα ζητήματα λειτουργικής κ.α. Ασχολείται με την επιμόρφωση κληρικών και άλλων στελεχών της Εκκλησίας (Ελλάδα, Αμερική, Φιλανδία), ενώ διδάσκει και στην Θεολογική ακαδημία της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Αλβανίας. Υπηρετεί στην Ιερά Μητρόπολη Θηβών και Λεβαδείας.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΡΘΡΟΥ: ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΑΡΑΣΑΝΤΕΣ