2 0 2 3 - Πρωτοχρονιάτικα αλλά Αγιοβασιλιάτικα «έτη πολλά και ευλογημένα»

του Αρχιμ. Γρηγορίου Κωνσταντίνου

Διδάκτορος   Θεολογίας

 

Η αρχή του κάθε νέου έτους είναι μια ευκαιρία να προβληματιστούμε για πολλά, αλλά και ειδικότερα για τη ροή του χρόνου, ένα δώρο που έχουμε στην ζωή μας, όπως σημειώνει και ο εορτάζων Μ. Βασίλειος « ... Ὡς γάρ ἡ ἀρχή τῆς ὁδοῦ οὕπω ὁδός ...., οὔτω καί ἡ τοῦ χρόνου ἀρχή οὔπω χρόνος» (Εἰς την Ἑξαήμερον, PG29, στ. 16CD-17A).

Ίσως πίσω από όλα τα γεγονότα που συνέβησαν τον περασμένο χρόνο, τόσο στην προσωπική μας ζωή όσο και στην κοινωνία, έχουμε την ευκαιρία να εκφραστούμε ευγνωμόνως για όλα τα καλά ίσως και για τα άσχημα που βιώσαμε και επέτρεψε ο καλός Θεός. Σε αυτά δεν μπορεί κανείς να μην λάβει υπόψιν του το θλιβερό και οδυνηρό υπαρκτό πρόβλημα, το της πανδημίας, και αυτήν την πραγματικότητα δεν μπορούμε να την αγνοήσουμε. Αλλά πάνω από όλα η αρχή του νέου έτους, είναι μια υπόσχεση για καλλίτερη πορεία, που παρά τους τόσους θανάτους, τις απειλές για άλλους τόσους, προσπαθούμε και οφείλουμε να είμαστε αισιόδοξοι. Η δοξολογία της Εκκλησίας για την είσοδο του νέου έτους που ψάλλεται στις Ναούς δίνει ξανά το σύνθημα, ότι και αυτός ο χρόνος που αρχινάει θα είναι κάτω από την προστασία του Θεού.

Η πρωτοχρονιά συνδέεται με τη μεγάλη εορτή της Περιτομής του Χριστού, μετά από οχτώ ημέρες από την γέννηση, είναι οι ημέρες εκείνες που ο Χριστός ως βρέφος, είναι το πλήρωμα του χρόνου, που ήρθε: «ὅτε δὲ ἦλθε τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου, ἐξαπέστειλεν ὁ Θεὸς τὸν υἱὸν αὐτοῦ, γενόμενον ἐκ γυναικός, γενόμενον ὑπὸ νόμον, ἵνα τοὺς ὑπὸ νόμον ἐξαγοράσῃ, ἵνα τὴν υἱοθεσίαν ἀπολάβωμεν», (Γαλ. 4,4). Τόσο ο Χριστός ως βρέφος, όσο επίσης και ο χρόνος είναι ευάλωτα!! Είναι άμεσα σε κίνδυνο. Ο Θεός όμως το εύθραυστο και τον κίνδυνο το περιβάλλει και το προστατεύει: ως και το Θείο Βρέφος αλλά και τον χρόνο της ζωή μας.

Η επαναλαμβανόμενη ευχή την ημέρα, την πρώτη του χρόνου, «χρόνια πολλά» μας φέρνει ακριβώς αυτήν την σχέση, μεταξύ του πληρώματος του χρόνου και της αρχής του νέου έτους. Αλλά όμως τις περισσότερες φορές η ευχή αυτή είναι εγκλωβισμένη σε μια αρρωστημένη κοσμική αντίληψη: ποτά, χαρτιά διασκέδαση … Ωστόσο η πραγματικότητα, η ιδέα και ο τρόπος εορτασμού που συνηθίζουμε δεν μπορεί να μας αφήσει μόνο εκεί. Δεν πρέπει να δούμε την πρωτοχρονιά και όλες τις εορτές του δωδεκαημέρου μόνο ως κοσμικές διακοπές, αλλά ως πλήρωμα του χρόνου, που ανήκει στο Θεό, για όλους τους συνανθρώπους μας και για όλες τις ηλικίες. Δεν είναι απλώς το 2023, το νέο έτος, που ήρθε και αυτουνού η σειρά του, να προστεθεί ως ένας χρονικός κρίκος. Περισσότερο, ο χρόνος αυτός στην κουλτούρα την καθημερινή, να διαποτίζεται με την παρουσία του Χριστού στην ιστορία της ανθρωπότητας. Είμαστε πλέον στα 2023 έτη από την Γέννηση του Χριστού. Κάθε φορά που γράφουμε αυτήν την ημερομηνία, στις επιστολές, που την διαβάζουμε στις εφημερίδες ή στην οθόνη των υπολογιστών ή στα κινητά μας, αυτός ο αριθμός μας επιστρέφει στο πρόσωπο του Χριστού, που είναι η αρχή. Αυτός είναι ο Κύριος τής ιστορίας  και του χρόνου που ανήκουν σ ’αυτόν. Στο νέο έτος που ξεκινά θα ζήσουμε και πάλι το πλήρωμα του χρόνου, είναι το έτος που μας υπενθυμίζει πως ο Θεός είναι όλων των εποχών, παρελθόν, παρόν και μέλλον. Είναι παρών σε όλες τις χρονικές διαστάσεις, παρεμβαίνοντας σε κάθε εποχή και ανθρώπινη ψυχή. Το παρελθόν έφυγε, το μέλλον δεν έχει έρθει ακόμη. Είναι το αιώνιο παρόν του Θεού, όπως υπογραμμίζει και πάλι ο Μ. Βασίλειος, «Ἢ  οὐχὶ τοιοῦτος  ὁ  χρόνος,  οὗ  τὸ  μὲν παρελθὸν ἠφανίσθη, τὸ δὲ μέλλον οὔπω πάρεστι, τὸ δὲ παρὸν πρὶν γνωσθῆναι διαδιδράσκει τὴν αἴσθησιν;» (Εις  Εξαήμ.  1,5,  PG  29, 13B).

Ο χρόνος περιβάλλεται από την φθορά, είναι μέσα στο χώρο, δεν νοείται έξω από τις πράξεις μας και την ζωή μας. Ο χρόνος αξιοποιείται από τον καθένα μας γεμίζοντας με χάρη Θεού. Αν κρατάμε τον χρόνο στα χέρια μας, για την δική μας απόλαυση, τότε χωριζόμαστε από τους άλλους. Πολύ περισσότερο αυτό συμβαίνει και όταν κρατάμε το χρόνο για μας τους ίδιους και στην Εκκλησία. Τότε χωριζόμαστε από τον Χριστό, τους Αγίους και τους κεκοιμημένους, κάνουμε το χρόνο όχι πλήρωμα, αλλά χρονική απόσταση, απομακρυνόμαστε δηλαδή από την αναζωογόνησή μας. Ο χρόνος κατά τον Μέγα  Βασίλειο είναι συνδεδεμένος με την εν Χριστώ ζωή και οδηγεί στη σωτηρία. Αυτές τις λίγες σκέψεις πρέπει να έχουμε κατά νουν στην αρχή του νέου έτους, προσδίδοντας νόημα για έναν νέον ενιαύσιο, που να είναι της χρηστότητας – αγαθότητας του Κυρίου και όχι της φθοράς μας. Γένοιτο!