ΑΛΛΑΖΟΥΝ ΟΙ ΚΡΙΣΕΙΣ ΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ; Η ΛΑΤΡΕΙΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

Από την εμφάνιση της οικονομικής κρίσης και ύστερα πολλές φορές, σε συζητήσεις διαφορετικών κοινωνικών ομάδων, ακούγεται η φράση ότι ακόμη και αν δεν είχε υπάρξει η κρίση θα έπρεπε να την εφεύρουμε. Πολλές φορές ακούμε ότι η κρίση είναι μια μορφή για να αλλάξουμε προς το καλύτερο ως λαός, ως άνθρωποι, ως άτομα. Το να χαρακτηρίσει κανείς, μόνο, ως κοινοτοπία μια τέτοια άποψη, δεν είναι τίποτα άλλο από το να προσθέσει άλλη μία.

Η ΙΕΡΑ ΠΟΡΝΕΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ

Με τον όρο «Ιερά Πορνεία» εννοούμε την πορνεία που ασκούνταν στους ναούς της Μεγάλης Μητέρας Θεάς της Γονιμότητας και του Έρωτα στην αρχαιότητα στην Εγγύς Ανατολή και σε μέρη της λεκάνης της Μεσογείου. Την Ιερά Πορνεία θα πρέπει να την ξεχωρίσουμε σε δύο βασικές μορφές που διακρίνονται η μία από την άλλη αφ’ ενός από τα πρόσωπα που την ασκούσαν και αφ’ ετέρου από τη χρονική διάρκεια που παρέμεναν ως «ιερόδουλες» ή «ιερόδουλοι» στο ναό...

Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΓΕΛΙΟ

Κάποτε ένας συγγραφέας αναρωτήθηκε πως θα ήταν ο κόσμος εάν δεν υπήρχε ο θάνατος. Η απάντησή του: οι ιστορίες δεν θα είχαν τέλος. Χωρίς αυτόν που πεθαίνει δεν θα συλλαμβάναμε την ιδέα του τέλους. Έτσι θα υπήρχαν μόνο ατέλειωτες και εξαιρετικά βαρετές ιστορίες. Άρα, δεν θα υπήρχαν ιστορίες... Θα πρόσθετα – και το λέω αυτό γιατί μ’ ενδιαφέρει προσωπικά – ότι εάν δεν υπήρχε ο θάνατος, αυτοί που γράφουν θρίλερ θα ήταν άνεργοι.

Όμως γιατί γράφουμε και διαβάζουμε ιστορίες όπου πεθαίνουν άνθρωποι; Δεν θα έπρεπε να αποφεύγουμε κι αυτήν ακόμα την ιδέα του θανάτου; Ή, τουλάχιστον, δεν θα έπρεπε να τον φοβόμαστε; Ίσως μας ενδιαφέρει εκείνος των άλλων για να ξεχάσουμε τον δικό μας. Όμως η απορία παραμένει. Κατά βάθος αιωρείται η κρίσιμη ερώτηση της ύπαρξης: τι υπάρχει πίσω από τη γκρίζα αυλαία;

ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΠΑΙΔΕΜΑΤΑ

Πέρασαν επτά ακριβώς χρόνια από το αφιέρωμα της Σύναξης στο μάθημα των Θρησκευτικών˙ ήταν Μάρτιος του 1998. Έχει έκτοτε μεσολαβήσει πληθύς εξελίξεων, παλινδρομήσεων και αναστοχασμών, αλλαγών και βαλτωμάτων σε κάθε επίπεδο (πολιτικό, εκκλησιαστικό κ.λ.π.)

Ο τίτλος του προηγούμενου αφιερώματος εξέφραζε μιαν έγνοια κεντρική: «Μάθημα των Θρησκευτικών: αίτημα παιδείας ή συντεχνίας;» Η έγνοια αυτή μας έκανε να συνεχίσουμε τον προβληματισμό με μεμονωμένα κείμενα στα κατοπινά τεύχη, επιζητώντας έναν διάλογο που (όπως συχνά συμβαίνει περί τα ουσιώδη) δεν κάρπιζε πάντα...

ΟΤΑΝ ΟΙ ΙΕΡΑΡΧΕΣ ΤΟ «ΠΑΙΖΟΥΝ» ΕΘΝΙΚΙΣΤΕΣ ΚΑΙ ΕΘΝΑΡΧΕΣ, ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ ΤΡΑΓΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Η καταστροφή της Σμύρνης

Η συμμετοχή των κληρικών με οποιοδήποτε τρόπο σε οποιεσδήποτε πολεμικές επιχειρήσεις είναι αδιανόητη στο Βυζάντιο. Είναι χαρακτηριστικά τα όσα γράφει η Άννα Κομνηνή στην Αλεξιάδα της, συγκρίνοντας το σχετικό ήθος της Ανατολικής Εκκλησίας με εκείνο της Δυτικής.

«Η αλήθεια είναι πως εμείς και οι Λατίνοι δεν αντιλαμβανόμεθα με τον ίδιο τρόπο τον ρόλο των ιερωμένων: Για μας ισχύουν οι κανόνες και οι νόμοι και το ευαγγελικό δόγμα “Μη θίξης, μη γρύξης, μη άψης˙ ιερωμένος γαρ ει” (Κολ. 2:21). Αλλά ο βάρβαρος Λατίνος μπορεί την ίδια στιγμή που τελεί τα άγια μυστήρια να σφίγγη την ασπίδα στο αριστερό του χέρι και να αδράχνη με το δεξιό το δόρυ˙ να μεταλαμβάνη του σώματος και του αίματος του Κυρίου και συγχρόνως να γίνεται θεατής αιματοχυσίας και ο ίδιος να αποβαίνη “αιμάτων ανήρ” κατά τον ψαλμό του Δαυίδ (Ψαλμ. 25:9). Έτσι είναι το γένος των βαρβάρων˙ αφοσιωμένο τόσο στη θρησκεία όσο και στον πόλεμο» [1]...

ΡΕΜΠΕΤΙΚΑ: ΑΠΟ ΤΗ ΠΑΡΑΝΟΜΙΑ ΣΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΘΙΕΡΩΣΗ

΄

Δεν ξέρω πότε ακριβώς έγινε το πήδημα απ’ την οιονεί παρανομία στη κοινωνική καθιέρωση. Ξέρω μόνο ότι μια εποχή το να τραγουδάς ρεμπέτικα έκανε πολλά φρύδια να ορθώνονται, το χωροφύλακα να σε βλέπει με μισό μάτι, διόλου περίεργο αφού και συ ο ίδιος ένιωθες λιγάκι «εκτός Νόμου». Η στρατιωτική περίπολος περνούσε από τα μπουζουκτσίδικα και μάζευε ναύτες και φαντάρους που χόρευαν ζεϊμπέκικο ή τσιφτετέλι.

Ένα βράδι, ανθυπολοχαγός κι εγώ τότε, ζήτησα το λόγο απ’ τον επικεφαλής αξιωματικό. Όχι, είπε, δεν απαγορευόταν ο χορός για τους φαντάρους, αλλά χάθηκαν οι ελληνικοί χοροί να χορέψουν – τα τανγκό και τα βαλς;...

ΤΑΝΓΚΟ ΚΑΙ ΜΠΑΝΤΟΝΕΟΝ

Το τάνγκο είναι πολλά και διαφορετικά πράγματα, αλλά πάνω από όλα είναι η κατεξοχήν μουσική της πόλης – δεν έχει καμιά σχέση με το φολκλόρ, με τη μουσική της υπαίθρου. Είναι η μουσική που δημιουργήθηκε από τη μαζική, τη χειμαρρώδη μετανάστευση που παρατηρήθηκε στα τέλη του 19^ου αιώνα στο Μπουένος Άιρες. Η εμφάνιση του τάνγκο – συμπίπτει όποιες και αν είναι οι ρίζες του, που είναι αμφιλεγόμενες – με την κορύφωση της μετανάστευσης προς την Αργεντινή, με τη ζωή των εκδιδόμενων γυναικών και κατόπιν με τη βαθμιαία αποδοχή του από τα σαλόνια, αλλά διατήρησε αυτόν τον χαρακτήρα του «πληβείου» μέχρι τις δεκαετίες του ’40 και του ’50. Έχει δύο σημαντικές πλευρές: πρώτα ήταν χορευτική μουσική και κατόπιν έγινε τραγούδι. Σήμερα θα έλεγα ότι στη πόλη του Μπουένος Άιρες υπάρχουν περίπου εβδομήντα μέρη που αποκαλούνται μιλόνγκας, στα οποία χορεύουν τάνγκο. Έχω γράψει ένα ολόκληρο βιβλίο για τις μιλόνγκας...

Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΠΟΥ ΠΙΣΤΕΥΕ ΣΤΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, ΗΤΑΝ ΤΕΛΙΚΑ ΧΑΦΙΕΣ ΤΗΣ ΜΥΣΤΙΚΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ!

Σ.Σ. Πρόκειται για αληθινή ιστορία και αφορά τον Ούγγρο συγγραφέα Πέτερ Εστερχάζι

Τον Σεπτέμβριο του 1999, κι ενώ έχει «σχεδόν» έτοιμη την Ουράνια αρμονία, ο Πέτερ Εστερχάζι αποφασίζει να ζητήσει από τον φίλο του Κ. να παρέμβει στα αρχεία του Ιστορικού Ινστιτούτου και να εντοπίσει, αν υπήρχαν, στοιχεία της μυστικής αστυνομίας που να αφορούσαν τον εαυτό του. Ο Εστερχάζι δεν πίστευε ότι θα υπήρχε κάτι σημαντικό, αλλά θεωρούσε ότι, ως πολίτης μιας δημοκρατικής πλέον χώρας, είχε την υποχρέωση να ψάξει στο παρελθόν, να μάθει τι σκεφτόταν το προηγούμενο καθεστώς (σ.σ. εννοεί το κομμουνιστικό) γι’ αυτόν και την οικογένειά του. Στο βάθος του μυαλού του υπήρχε και η ελπίδα ότι, ποιο ξέρει, μπορεί όλη αυτή η ιστορία να του έδινε θέμα για το επόμενο βιβλίο του...

ΟΙ ΑΠΟΣΤΑΤΕΣ ΤΟΥ ΙΣΛΑΜ

Σύμφωνα με το Άρθρο 18 της Παγκόσμιας Διακήρυξης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, «Όλοι έχουν δικαίωμα στην ελευθερία σκέψης, της συνείδησης και της θρησκείας. Το δικαίωμα αυτό περιλαμβάνει την ελευθερία αλλαγής θρησκείας ή πίστης, και την ελευθερία, είτε ατομικά σε μια κοινωνία με άλλους ανθρώπους είτε δημόσια είτε ιδιωτικά, να εκδηλώνουν τη θρησκεία ή την πίστη αυτή, στη διδασκαλία, την εξάσκηση, την λατρεία και την τήρηση». Ο Ισλαμικός νόμος Shari’a, ενώ ανταμείβει τους λαούς άλλων θρησκειών οι οποίοι προσηλυτίζονται στο Ισλάμ, τιμωρεί τους Μουσουλμάνους οι οποίοι προσηλυτίζονται σε άλλες ιδεολογίες ή θρησκείες. Ένας άνδρας Μουσουλμάνος ο οποίος εγκαταλείπει το Ισλάμ προς χάριν κάποιας άλλης θρησκείας ή ιδεολογίας καλείται «αποστάτης» από τον Ισλαμικό νόμο.

Η τιμωρία που ορίζει ο Ισλαμικός νόμος Shari’a (hadd) γι’ αυτό το «αδίκημα» είναι ο θάνατος. Μια γυναίκα Μουσουλμάνα η οποία διαπράττει αποστασία εξαναγκάζεται, με φυλάκιση ή ξυλοδαρμό, να επιστρέψει στο Ισλάμ...