Έρωτες γερόντων ή ο εξηντάρης Πάρις ερωτεύεται την σαραντάρα Ωραία Ελένη και ο εβδομηντάρης Αγαμέμνονας την ενενηντάρα Κασσάνδρα!

Έχετε σκεφτεί ποτέ πόσων χρόνων ήταν οι ήρωες της Ιλιάδας; Αν όχι σας δίνουμε την ευκαιρία να το μάθετε με το άρθρο του … ακούσιου συνεργάτη μας Γιάλμαρ Μίσεν. Ο κ. Μίσεν είναι Σουηδός και ασχολείται με την … αρχαιολογία (μάλλον ασχολιόταν … γιατί τώρα, αν ζούσε, θα ήταν τουλάχιστον 100 χρονών …). Κάθησε λοιπόν ο κ. Μίσεν και υπολόγισε πόσων χρόνων ήταν η Ωραία Ελένη, ο Μενέλαος, ο Πάρις, ο Αγαμέμνων κ.ά. ήρωες του ομηρικού έπους.

Η … τρομερή μελέτη του με τις … εκπληκτικές αποκαλύψεις είδε το φως της δημοσιότητας σε ελληνικό περιοδικό της 10ετίας του 1930. Εμείς την αναδημοσιεύουμε (με μικρές μόνο παρεμβάσεις στην ορθογραφία και τη γλώσσα που είχε χρησιμοποιήσει ο … μεταφραστής του), υπενθυμίζοντας βέβαια ότι οι απόψεις που εκφράζει ο κάθε συνεργάτη μας δε δεσμεύουν κατ’ ανάγκη το περιοδικό.

“Αν θελήσει κανείς να μάθει μερικές ακριβείς πληροφορίες για τις γυναίκες και τους άνδρες που έγιναν διάσημοι με το πόλεμο της Τροίας, δε θα βρει, μα την αλήθεια, ούτε στις πιο σπουδαίες εγκυκλοπαίδειες, τίποτα άλλο, παρά ασαφείς γενικότητες για τη ζωή τους, που αφήνουν τελείως ανικανοποίητη την περιέργειά του.

Ας φέρουμε ένα παράδειγμα: πουθενά δεν μπορούμε να βρούμε πόσων χρόνων ήταν η Ωραία Ελένη όταν ο Πάρις την έκλεψε από τον άνδρα της το Μενέλαο, πράγμα που θεωρήθηκε ως μεγάλη προσβολή και προδοσία κι έγινε αφορμή να ξεσπάσει ο πασίγνωστος πόλεμος της Τροίας.

Μα, για ν’ αρχίσουμε ωστόσο μ’ ένα θετικό τρόπο αυτή την έρευνά μας, ας εξετάσουμε πρώτα τις γενικές πληροφορίες που έχουμε για τα πρόσωπα αυτά και ιδιαιτέρως το βαθμό συγγένειας και τις οικογενειακές σχέσεις του.

Ας πάρουμε πρώτα την Ωραία Ελένη. Μας είναι γνωστό ότι η Ωραία Ελένη ήταν δίδυμη αδελφή της βασίλισσας Κλυταιμνήστρας, της συζύγου του Αγαμέμνονα, βασιλιά των Μυκηνών. Ο Αγαμέμνων ήταν αδελφός του Μενέλαου, συζύγου της Ωραίας Ελένης και συνεπώς οι δύο αδελφοί, με το γάμο τους αυτόν έγιναν, όπως λέει ο λαός, «μπατζανάκηδες».

Οι βασίλισσες, οι δύο δίδυμες αδελφές, είχαν μια θεϊκή καταγωγή, παράνομη αλλά τρισένδοξη, γιατί ο πατέρας τους ήταν ο άσωτος Ζεύς και η μητέρα τους η ελαφρόμυαλη λιγάκι Λήδα, βασίλισσα της Σπάρτης και σύζυγος του βασιλιά Τυνδάρεω. Ύστερα λοιπόν από την τρελλή περιπέτειά της με το Δία, που είχε μεταμορφωθεί σε κύκνο, η Λήδα έφερε στον κόσμο όχι μόνο τις δύο δίδυμες αδελφές Ελένη και Κλυταιμνήστρα, αλλά ταυτοχρόνως και τους δύο δίδυμους αδελφούς Διόσκουρους. Αυτούς όμως ας τους αφήσουμε στην άκρη, γιατί δεν μας ενδιαφέρουν.

Με αυτές τις πρώτες γενεαλογικές πληροφορίες, ας καθορίσουμε πότε ακριβώς έλαβε χώρα η ερωτική περιπέτεια του Διός και της Λήδας. Η αρχαιολογία, είναι αλήθεια, πως δε μας βοηθάει και πολύ. Ωστόσο, από ένα σωρό άλλες ιστορικές ενδείξεις μπορούμε να πούμε ότι η Λήδα απάτησε το σύζυγο της με το Δία κατά το 1101 προ Χριστού. Συνεπώς τώρα, ο τετραπλούς τοκετός της Λήδας έγινε το 1100. Ιδού λοιπόν μιας πρώτης τάξεως αφετηρία για τις κατοπινές χρονολογικές έρευνές μας.

Δεν έχουμε καμιά πληροφορία σχετικά με την παιδική ηλικία της Ελένης και της Κλυταιμνήστρας. Την πρώτη φορά που τις συναντούμε είναι κιόλας βασίλισσες. Η πρώτη έχει άνδρα τον Μενέλαο και η δεύτερη τον Αγαμέμνονα. Μολονότι δε η κλασσική φιλολογία εξυμνεί μέχρι υπερβολής την εκπληκτική ομορφιά της Ελένης, δεν μας αποκαλύπτει τίποτε ούτε για την ηλικία της κατά το γάμο της ούτε για τη διάρκεια του υμεναίου της, ως την ημέρα που την ξελόγιασε ο Πάρις. Πως λοιπόν να εξακριβώσουμε πότε η Ωραία Ελένη απάτησε τον Μενέλαο και πότε εγκατέλειψε σαν μια ελαφρόμυαλη γυναίκα τη συζυγική εστία;

Για να καθορίσουμε κατά προσέγγισιν αυτή τη χρονολογία, ας ξαναγυρίσουμε για δεύτερη φορά στη δίδυμη αδελφή της, την Κλυταιμνήστρα, της οποίας ο γάμος με τον Αγαμέμνονα δεν ήταν στείρος, γιατί τρία τουλάχιστον από τα παιδιά τους σαν άξιοι Ατρείδες, έγιναν ήρωες και θύματα πολυπλόκων και φρικιαστικών τραγουδιών. Πρόκειται για την Ιφιγένεια, τον Ορέστη και την Ηλέκτρα. Ξέρουμε τώρα ότι, όταν οι Έλληνες ξεκίνησαν για τον πόλεμο της Τροίας, η Ιφιγένεια ήταν ενήλικη δηλαδή είχε κλείσει τα είκοσι χρόνια γιατί αλλοιώς ο πατέρας της ο Αγαμέμνων δεν θα μπορούσε να την προσφέρει θυσία στην Αρτέμιδα για να την εξευμενίσει.

Μα αν η Ιφιγένεια τότε ήταν 20 χρονών, μπορούμε θαυμάσια να υποθέσουμε ότι η μητέρα της είχε τα διπλάσια χρόνια ήταν δηλαδή 40 χρονών και κατά συνέπεια η θεία της, η Ωραία Ελένη, δίδυμη αδελφή της Κλυταιμνήστρας δεν θα ήταν διόλου πιο μικρή. Θα ήταν δηλαδή κι αυτή 40 χρονών.

Ας εξετάσουμε τώρα και τα χρονάκια αυτουνού του γόητος. Ευτυχώς για την έρευνά μας, έχουμε γι’ αυτόν μερικές ιστορικές ενδείξεις, αναμφισβήτητες.

Ξέρουμε ιδίως ότι στο γάμο του βασιλιά της Θεσσαλίας Πηλέα και της νύμφης Θέτιδας, από μια ασυγχώρητη παράλειψη, δεν προσεκλήθη η Έρις, η θεά της διχόνοιας. Η θεά τότε για να εκδικηθεί, έρριξε μέσα στην αίθουσα ένα χρυσό μήλο με την εξής πονηρή επιγραφή: «Στην πιο όμορφη!». Το δώρο αυτό, όπως ήταν επόμενο, δημιούργησε ένα σωρό καυγάδες μεταξύ των γυναικών, γιατί η κάθε μία από αυτές θεωρούσε ως ασύγκριτη την ομορφιά της και υποστήριζε ότι το χρυσό μήλο προοριζόταν γι’ αυτήν.

Στο γάμο όμως βρισκόντουσαν και τρεις περίφημες θεές: η Ήρα, η Αθηνά και η Αφροδίτη. Ποια λοιπόν από τις τρεις ήταν η ωραιότερη; Οι τρεις θεές κατέφυγαν στην κρίσι του Πάρι, ενός αρχαίου βοσκού, που ήταν όμως βασιλόπουλο, γιατί ήταν γιος του Πριάμου, βασιλιά της Τροίας. Ο Πάρις έδωσε το χρυσό μήλο στην Αφροδίτη κι εκείνη, από ευγνωμοσύνη τον πήρε υπό την προστασία της. Ο Πάρις λοιπόν, την εποχή εκείνη δεν μπορούσε να ήταν πιο μικρός από 20 χρονών. Και τώρα, για να βρούμε πόσο χρονών ήταν όταν ξελόγιασε την Ωραία Ελένη, αρκεί να καθορίσουμε πόσα χρόνια πέρασαν από το γάμο του Πηλέως και της Θέτιδος μέχρι της ημέρας που έκανε την εμφάνισή του στη Σπάρτη ο γοητευτικός Πάρις.

Ιδού λοιπόν: Είναι γνωστόν ότι από το γάμο του Πηλέως και της Θέτιδος ήρθε στον κόσμο ένας γιος, ο Αχιλλέας. Για την παιδική ηλικία του Αχιλλέα δεν ξέρουμε πολλά πράγματα. Εκείνο που ξέρουμε θετικά είναι ότι όταν πήγε στον πόλεμο της Τροίας ήταν παντρεμένος κι είχε και παιδί. Δε θα είναι λοιπόν υπερβολή αν πούμε ότι ο Αχιλλέας ήταν τότε σαράντα χρονών, γιατί ο γιος του τον ακολούθησε σ’ αυτήν την εκστρατεία. Εξάλλου, ξέρουμε ότι κατά τον γάμο του Πηλέως και της Θέτιδος, των γονέων του Αχιλλέα, ο Πάρις ήταν 20 χρονών. Τι διαπιστώνουμε συνεπώς; Αφού ο Αχιλλέας στην αρχή του Τρωϊκού πολέμου ήταν 40 χρονών, ο … γοητευτικός Πάρις θα ήταν ούτε λίγο ούτε πολύ 60 χρονών!

Κι έτσι βλέπουμε την Ωραία Ελένη, μια ώριμη καλλονή 40 χρονών, να πέφτει στην αγκαλιά ενός εξηντάρη γόητος από την Τροία! … Μια τέτοια αποκάλυψη δεν την περίμενε κανείς!

Μα δεν είναι μόνο αυτό.

Ο Πάρις είχε μια αδελφή, μεγαλύτερη από αυτόν, την Κασσάνδρα, που μολονότι ήταν πεντάμορφη, όπως μας λένε οι ποιητές είχε την κακή συνήθεια να προλέγει ένα σωρό μελλοντικές συμφορές. Μετά την πτώση της Τροίας λοιπόν, ο Αγαμέμνων ορέχθηκε αυτή την αγνή Κασσάνδρα και την έκανε σκλάβα του και τρυφερή φίλη του.

Μα επειδή η Κασσάνδρα όταν γεννήθηκε ο μικρός αδελφός της Πάρις ήταν 20 χρονών κι επειδή ο Πάρις την εποχή του Τρωϊκού πολέμου ήταν 60 χρονών κι επειδή τέλος, ο πόλεμος αυτός κράτησε δέκα χρόνια, βγαίνει το συμπέρασμα ότι ο Αγαμέμνων αγάπησε παράφορα μια Κασσάνδρα ηλικίας 90 χρονών και την πήρε μαζί του στις Μυκήνες.

Σ’ αυτό το μεταξύ, εκεί πέρα, στις Μυκήνες, η βασίλισσα Κλυταιμνήστρα, όπως είχε μείνει μόνη, βρήκε την ευκαιρία να πλέξει ένα ερωτικό ειδύλλιο με τον Αίγισθο, που φαίνεται πως δεν ήταν και τόσο δύσκολος στο ζήτημα της ηλικίας, γιατί η Κλυταιμνήστρα θα ήταν τότε το λιγότερο 50 χρονών. Η επιστροφή όμως του Αγαμέμνονα από την Τροία την έφερε φυσικά σε μια πολύ δύσκολη θέση και την έκανε να σχεδιάσει μια ζοφερή και φρικιαστική τραγωδία. Αυτά τα σχέδιά της τα μάντεψε όλος ο κόσμος εκτός από την μάντιδα Κασσάνδρα, που είχε τυφλωθεί από τον έρωτά της για τον εβδομηντάρη Αγαμέμνονα. Τέλος όπως ξέρουμε όλοι μας, με τη βοήθεια του Αιγίσθου εσκότωσε τον άνδρα της, τον παλαιό και ηρωικό πολεμιστή Αγαμέμνονα και την τρυφερή φίλη του Κασσάνδρα, που θα γιόρταζε τότε, δίχως άλλο, την εκατοστή επέτειο των γενεθλίων της!”

ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΑΡΘΡΟ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ «ΤΟΤΕ», ΤΕΥΧΟΣ 13