Η «ΕΙΣΒΟΛΗ» ΘΕΩΝ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ, ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ

Η πτώση της πόλεως επέφερε μια δεινή θρησκευτική κρίση. Ο Έλληνας δεν μπορούσε πια να σέβεται μια θρησκεία που υπηρετούσε το κλέος της σωριασμένης πόλεως. Δεν νοιαζόταν πια καθόλου για τη πόλη· το μόνο που τον ενδιέφερε ήταν ο εαυτός του – οτιδήποτε και να σήμαινε αυτό. Έτσι, στράφηκε προς ξένους θεούς, και αναζήτησε διεξόδους στη δεισιδαιμονία, τον αποκρυφισμό, τη μαγεία.

Ήδη, στα χρόνια του Πελοποννησιακού πολέμου, εμφανίζονται στην Αθήνα καινούργιοι θεοί, άσχετοι με τη θρησκεία της πόλεως: η λατρεία της Βέντιδος, θεότητας της Θράκης, εγκαθιδρύεται τον 5^ο αι. Ακολούθησε σειρά εισβολέων. [1] Οι θρησκευτικές ενώσεις, θίασοι κ.λ.π., πλήθαιναν, και μαζί πλήθαιναν τα ιερά τους. [2] Εμφανίζονται καινούργιοι θεοί, και λατρεύονται χωρίς να συναντούν αντίσταση ούτε από τους ολίγους που επιμένανε στη σημασία της θρησκείας της πόλεως. [3] Σύντομα, βλέπουμε τη λατρεία ξένων θεών, που εντάχθηκαν στη θρησκεία των Ελλήνων: Ο Αριστοφάνης μιλά για τον Σαβάζιο και την φρυγική Μεγάλη Μητέρα (Κυβέλη) χωρίς πρόβλημα. [4] Οι λατρείες του Άμμωνος, της Ίσιδος και του Σαβάζιου, εγκαθίστανται τον 4^ο αι. Η λατρεία της Μεγάλης Μητέρας Θεάς, τον 3^ο αι. [5]...

ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΝΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟΙ ΠΑΡΑ “ΣΩΣΤΟΙ”

Το ενοχλητικό μυστικό είναι ότι πολλοί από εμάς είμαστε απρόθυμοι να συγχωρήσουμε. Τρέφουμε αισθήματα αδικίας, επειδή αυτά μας κάνουν να νιώθουμε ηθικά ανώτεροι. Το να αρνούμαστε τη συγχώρεση μας δίνει μια αίσθηση εξουσίας, συχνά πάνω σε κάποιον, ο οποίος αλλιώς θα μας άφηνε να νιώθουμε τελείως ανίσχυροι. Η μόνη δύναμη που έχουμε πάνω του είναι η δύναμη να παραμένουμε θυμωμένοι μαζί του. Σε κάποιο επίπεδο, απολαμβάνουμε τον ρόλο αυτού που όλο υποφέρει και παραπονιέται. Το Δευτερονόμιο, ένα από τα βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης, διακρίνει ανάμεσα στην ανθρωποκτονία εκ προθέσεως που τιμωρείται αυστηρά και στην ανθρωποκτονία εξ αμελείας που αντιμετωπίζεται με περισσότερη επιείκεια.

Αλλά πως ξέρουμε αν ένα μοιραίο χτύπημα προκλήθηκε σκόπιμα ή τυχαία; Το Δευτερονόμιο αναφέρει (Δευτερονόμιο 4,42): «Αν το πρόσωπο που προκάλεσε τη βλάβη δεν είχε αντιδικία με το θύμα τις προηγούμενες δύο ή τρεις μέρες, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι πρόκειται για ατύχημα»...

Η ΠΥΡΚΑΓΙΑ ΤΗΣ ΡΩΜΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΝΕΡΩΝΑ

Δεν έδειξε πάντως περισσότερο οίκτο ούτε για το λαό ούτε για τα τείχη της πατρίδας του. Όταν σε μια συζήτηση γενικού ενδιαφέροντος, κάποιος είπε:

Εμού θανόντος γαία μειχθήτω πυρί, [1]

ο Νέρων αποκρίθηκε: «Αντιθέτως εμού ζώντος», και αυτό ακριβώς έκανε. Επειδή, δηλαδή, υποτίθεται ότι αισθανόταν απέχθεια για την ασχήμια των παλαιών οικοδομών και για τους στενούς ελικοειδείς δρόμους, πυρπόλησε την πόλη, τόσο φανερά, ώστε πολλοί από τους πρώην υπάτους, αν και έπιασαν μέσα στα υποστατικά τους θαλαμηπόλους του με στουπί και δαδιά, δεν τόλμησαν να τους αγγίξουν, ενώ κάποιες σιταποθήκες που ήταν κοντά στο Χρυσό Οίκο, για την περιοχή των οποίων ο ίδιος είχε δείξει μεγάλο ενδιαφέρον, πρώτα ισοπεδώθηκαν με πολεμικές μηχανές και ύστερα πυρπολήθηκαν, και τούτο γιατί οι τοίχοι τους ήταν πέτρινοι...

Η ΙΝΔΙΚΗ ΜΑΓΥΑ

Ενθεμένοι στη σιγουριά της καθημερινής μας τροχιάς θεωρούμε τα πάντα ως αυτονόητα και φυσικά. Το ότι ζούμε, το ότι έχουμε τους οικείους και τους ξένους, το ότι ο κόσμος είναι που έρχεται στο νου μας και στις αισθήσεις μας! Και όμως. Λίγο να παρεκκλίνουμε από τη καθημερινή τροχιά μας, το σκηνικό κλονίζεται συθέμελα. Και το παν φαντάζει πλέον άχνα ονείρου. Τα πάντα είναι μυστηριακά. Κόσμοι που τους στήνει μια μουσική φράση. Και ύστερα αφανίζονται μόλις αφανιστεί και η φράση. Είναι τα πέπλα της ινδικής Μάγυα.

Ο Σρι Ραμακρίσνα μας ιστορεί, πως κάποτε ο ξακουστός ασκητής Ναράντα είχε επιδοθεί σε τόσες πολλές στερήσεις, που στο τέλος κατέκτησε την εύνοια του θεού του Βισνού. Μια μέρα του παρουσιάστηκε ο Θεός και του είπε· αφού είσαι τόσο πιστός οπαδός μου θα σου πραγματοποιήσω όποιαν επιθυμία έχεις. Ο Ναράντα σκέφτηκε για λίγο και απάντησε στον Βισνού: «Δείξε μου τη μαγική δύναμη της Μάγυα σου», δηλαδή της κοσμικής ψευδαίσθησης. Ο Βισνού δέχτηκε και του έκαμε σημάδι να τον ακολουθήσει...

Ο ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΑΜΜΙΑΝΟΣ ΜΑΡΚΕΛΙΝΟΣ, ΤΟ «ΤΕΡΑΣ» ΤΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑΣ

Ο ιστορικός συγγραφέας Αμμιανός Μαρκελίνος (330 – 391 μ.Χ.) υπήρξε σύγχρονος του Ιουλιανού και συνομήλικός του – έζησε βέβαια πολύ περισσότερο· αρκετά ώστε να θάψει άλλους τρεις αυτοκράτορες.

Αν και Έλληνας, Αντιοχέας για την ακρίβεια, έγραψε στα Λατινικά, πράγμα σπάνιο για την εποχή εκείνη. Το έργο του κάλυψε τρεις αιώνες: την περίοδο από το 96 μ.Χ. μέχρι το θάνατό του αυτοκράτορα Ουάλη, που σκοτώθηκε από τους Γότθους στην Αδριανούπολη, το 378. Αποτελούνταν από 31 βιβλία. Τα 13 πρώτα έχουν χαθεί· τα υπόλοιπα που σώζονται καλύπτουν μόνο την 25ετία 353 – 378.

Ολόκληρο το έργο του διαπνέεται από ένα ψυχρό ρεύμα άτεγκτης φιλαλήθειας: δεν υπήρχε περίπτωση να αποσιωπήσει μια διασταυρωμένη πληροφορία ή ένα γεγονός που είχε ζήσει ο ίδιος (και είχε ζήσει πολλά· και ως πολεμιστής ο ίδιος και ως στρατιωτικός ακόλουθος). Δεν υπέκυψε ποτέ στον πειρασμό – αν υποθέσουμε πως υπήρξε ποτέ γι’ αυτόν τέτοιος πειρασμός – της εσκεμμένης παραποίησης ή του εμπαθούς σχολίου...

Οργάνωση «Ζωή», η Οργάνωση των «Καθαρών»

Τώρα πια ξέραμε τι ζητάμε, τι δίψαγε ανεπίγνωστα η ψυχή μας τόσα χρόνια. Βλέπαμε καθαρά ότι το λάθος στη «Ζωή» και σε όλη τη «κίνηση» δεν περιοριζόταν στον συντηρητισμό, τη μικρονοϊκή εμμονή στην ηθικολογία. Το λάθος ήταν ασύγκριτα πιο βαρύ, μύριζε αίρεση, γι’ αυτό και στραπατσάριζε τη ζωή. Ζούσαμε και κηρύτταμε μια θρησκευτικότητα ατομική, μιαν ατομική σωτηρία που κερδιζόταν με την ατομική αρετή, την ατομική ηθική προσπάθεια, τις ατομικές προσευχές, την ατομική εφαρμογή διδαγμάτων της Βίβλου, την ατομική αυτοεξέταση και καθημερινή βαθμολογία των σφαλμάτων μας, την ατομική «κάθαρση» και «ανακούφιση» με την εξομολόγηση των ίδιων πάντα αμαρτιών μας, την ατομική επιβράβευση με τη θεία Κοινωνία. Δεν είχαμε ποτέ υποψιαστεί ότι όλο το μυστικό της ζωής που επαγγέλλεται η Εκκλησία είναι να αρνηθούμε την ατομικότητα για να υπάρξουμε εκκλησιαστικά, να γίνει η ζωή μας σχέση, κοινωνία και έρωτας. Ότι η σωτηρία της ζωής είναι η ένταξή της σε αυτή την ερωτική παραφορά των σχέσεων, που αναδείχνει την Εκκλησία εικόνα του τριαδικού Πρωτοτύπου της ζωής...

ΜΙΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΜΑΤΙΑ ΣΤΗ ΠΤΩΣΗ ΤΩΝ ΠΡΩΤΟΠΛΑΣΤΩΝ ΑΠΟ ΕΝΑ ΡΑΒΙΝΟ

Η ιστορία της Εδέμ δεν είναι μια ιστορία ανθρώπων, που τιμωρήθηκαν, επειδή έκαναν ένα λάθος, μια ιστορία ανθρώπων που έχασαν τον Παράδεισο, επειδή δεν ήταν τέλειοι. Είναι η ιστορία των πρώτων ανθρώπων που «αποφοίτησαν», που πέρασαν από τον σχετικά απλοϊκό κόσμο του ζωϊκού βασιλείου στον απείρως πιο περίπλοκο κόσμο της ανθρώπινης ύπαρξης και έμαθαν ότι στην ανθρώπινη ζωή υπάρχει κάτι πολύ περισσότερο από το να τρως και να ζευγαρώνεις, ότι υπάρχει το καλό και το κακό. Εισήλθαν σε έναν κόσμο, όπου αναπόφευκτα θα κάνουν πολλά λάθη, όχι επειδή είναι αδύναμοι ή κακοί, αλλά επειδή οι επιλογές που έχουν μπροστά τους θα είναι τόσο δύσκολες. Εξίσου μεγάλη, όμως, θα είναι και η ικανοποίηση που θα λάβουν. Διότι, ενώ τα ζώα μπορούν να είναι μόνο χρήσιμα και υπάκουα, οι άνθρωποι μπορούν να είναι και καλοί. Η ιστορία του κήπου της Εδέμ δεν είναι η ιστορία της πτώσης του ανθρώπου, είναι η ιστορία της εμφάνισης του ανθρώπινου είδους...

ΔΥΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΑΙΣΘΗΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ (ΑΝΑΤΟΛΗ - ΔΥΣΗ)

Η Αγία Τριάδα στην Ανατολική και Δυτική Τεχνοτροπία

Διαφορετικές προϋποθέσεις – θεολογικές, ανθρωπολογικές και γενικότερα κοσμοθεωριακές – οδήγησαν στη δημιουργία δύο διαφορετικών παραδόσεων, άλλης στη δύση και άλλης στην ορθόδοξη ανατολή (συμβατικά πάντα νοούμενες). Οι δύο παραδόσεις εκφράστηκαν και στο χώρο της τέχνης με δύο διαφορετικές αισθητικές αντιλήψεις. Δεν θα επιμείνουμε στην ανάπτυξη των θεολογικών προϋποθέσεων. Θα περιορισθούμε σε συγκρίσεις των δύο καλλιτεχνικών αντιλήψεων, της δυτικής και της ανατολικής. Και θα αφήσουμε κατ’ αρχήν τη θεολογική ερμηνεία, η οποία όμως συνεχώς θα προϋποτίθεται. Παράλληλα θα συγκρίνουμε καθεμιά απ’ τις δύο τέχνες προς την αυθόρμητη εικαστική αντίληψη του παιδιού, ως του παρθένου εδάφους πάνω στο οποίο η κάθε τέχνη ασκεί την επίδρασή της. Έτσι θα φανεί ποια από τις δύο βρίσκεται πλησιέστερα προς την παιδική αντίληψη, ποια επομένως εκφράζει το παιδί αμεσώτερα, αλλά και ποια μπορεί να το οδηγήσει προς την ολοκλήρωση πιο αβίαστα και πιο γόνιμα για την περαιτέρω καλλιτεχνική του δημιουργία στα χρόνια της ωριμότητας...

ΤΟ ΠΗΔΑΛΙΟ ΓΡΑΦΤΗΚΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΩΦΕΛΕΙΑ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΩΝ ΠΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΟΧΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΛΗΛΟΕΞΟΝΤΩΣΗ ΤΟΥΣ

Μας παρέδωσε λοιπόν ο Άγιος το Πηδάλιον, περιλαμβάνον συλλογήν και ερμηνείαν συνοδικών και πατερικών θεσπισμάτων, τουτέστιν εν σημαντικόν μέρος της Ιεράς Παραδόσεως της Ορθοδοξίας, δια να το έχωμεν μετά την Αγίαν Γραφήν ως δεύτερα θεόπνευστα λόγια.

Συνέβη όμως με το Πηδάλιον, ό,τι και με την Αγίαν Γραφήν. Τα βιβλία της Αγίας Γραφής συνεγράφησαν προς σωτηρίαν των ανθρώπων. Και όμως εχρησιμοποιήθησαν και χρησιμοποιούνται υπό πολλών δια καταδίκας συνανθρώπων των, δια να στηρίξουν έριδας και μίση, δια να δημιουργήσουν σχίσματα και αιρέσεις. Αναρίθμητα εγκλήματα διεπράχθησαν εν ονόματι της Αγίας Γραφής! Από αυτήν εξεκίνησαν και όλοι οι αιρετικοί και διαστρεβλούντες το νόημα του περιεχομένου της διήρεσαν τους Χριστιανούς και έσχισαν τον άρραφον χιτώνα του Χριστού...

ΤΙ ΘΑ’ ΚΑΝΑΝ ΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΧΩΡΙΣ ΤΟ ΔΙΑΒΟΛΟ;

Ένα απ’ τα σημεία που σου κάνει μεγάλη εντύπωση στους χώρους αυτούς (σ.σ. εννοεί των «νηπτικών» μοναχών) είναι ο τρόμος του διαβόλου και το πόσο μεγάλη δύναμη εκδαπανάται για χάρη του. Και το χειρότερο είναι ότι ο τρόμος του διαβόλου δεν είναι μόνο χαρακτηριστικό των «νηπτικών», αλλ’ είναι ο κύριος άξονας της φιλοσοφίας κι όλου σχεδόν του εκκλησιαστικού μας χώρου.

Ταξιδεύοντας με κάποιον, έβαλε στο μαγνητόφωνο μία ομιλία από επίσημο Επίσκοπο του Λεκανοπεδίου Αττικής. Όπως με διαβεβαίωσε, πρόκειται για έναν πολύ καλό ομιλητή κι οι ομιλίες του έχουν πνευματικό βάθος· το δε ακροατήριο του είναι πάντοτε πολυπληθές.

Το μόνο που μου έμεινε απ’ την ομιλία, ήταν η έξοχη γνώση για την αμυντική θωράκιση του αγωνιζόμενου εναντίον του διαβόλου. «Η προσευχή, έλεγε, δημιουργεί πνευματικά αντισώματα εναντίον του διαβόλου. Το κακό που πλημμύρισε το παν και οι δυνάμεις του διαβόλου, απαιτούν προσευχή. Η Εκκλησία μας διαθέτει ποικίλα όπλα για την αντιμετώπιση του διαβόλου.» Και με έννοιες κοινότοπες κι ανιαρές, κατέληγε: «Προσέξτε καλά! Εφ’ όπλου λόγχη! Ο Διάβολος είναι απέναντί σας! Αγρυπνείτε!» Κι η ομιλία τιτλοφορείται: «Η εν Χριστώ ζωή μας». Ένας όρος, που ο ομιλητής Επίσκοπος τον επαναλάμβανε αρκετά συχνά: Η εν Χριστώ ζωή μας …

Η ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΘΕΟΣ, ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ

Οι νεοπαγανιστές και οι ιδεολόγοι της αρχαιότητας, θεωρούν απόδειξη της ανωτερότητας της αρχαίας θρησκείας, την απουσία θεολογικής διδασκαλίας για το ποιος και τι ο θεός. Κατ’ αυτούς, η απουσία δόγματος επέτρεπε την ελεύθερη ερμηνεία του θείου. Στην πραγματικότητα, η έλλειψη σταθερών και αναγνωρισμένων από όλους τους πιστούς πεποιθήσεων, δεν ήταν επιλογή, αλλά παράγωγο της υποταγής της θρησκείας στις κυρίαρχες πολιτειακές δομές.

Εξ’ άλλου, η απουσία δόγματος δεν έχει σχέση με την ελευθερία διαπραγμάτευσης του ερωτήματος για το θεό. Ο χριστιανισμός έχει ιερά κείμενα, έχει συγκροτημένη θεολογία, χωρίς αυτό να εμποδίζει την ελευθερία του φιλοσόφου να διαπραγματεύεται το περί θεού ερώτημα.

Μόνον από την επικράτηση του χριστιανισμού και εντεύθεν αντιλαμβανόμαστε τη θρησκεία ως ένα ενιαίο και κατά βάσιν συνεπές στον εαυτό του σύστημα, ως βασικώς ενιαία διδασκαλία. Έκτοτε, ακόμη και οι αθεϊστές φιλόσοφοι, όταν μιλούν για θρησκεία αναφέρονται σε κάποιο δομημένο σώμα πεποιθήσεων. [1]

Πέραν όμως αυτού, η αρχαία θρησκεία εμφανίζει ουσιαστικές διαφορές από τις δικές μας αντιλήψεις για το τι σημαίνει θεός και ποια η σχέση του με τον άνθρωπο. Πρέπει να τις δούμε, έστω με συντομία.

ΟΤΑΝ ΤΑ ΟΡΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΕΝΑΡΕΤΟΥ ΚΑΙ ΑΜΑΡΤΩΛΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΜΠΕΡΔΕΥΟΝΤΑΙ!

Η θητεία στο στρατό ήταν μια ευεργετική απομάκρυνση, έστω και σύντομη, από τον κόσμο της Αδελφότητας. Ήταν και ταλαιπωρία – σκληρή εκείνα τα χρόνια: καψόνια παράλογα και εξουθενωτικά, χυδαιότητα στη συμπεριφορά, μοναξιά και ανεστιότητα. Έκανα δύο μήνες νεοσύλλεκτος στη Σύρα, τέσσερις μήνες σε τάγμα, κοντά στα σερβικά σύνορα, και τους υπόλοιπους έξι μήνες στην Αθήνα, στη «θρησκευτική υπηρεσία» της Α.Σ.Δ.Α.Ν.

Οσοδήποτε οδυνηρή, ήταν για μένα η πρώτη μου πραγματική επαφή με τον κόσμο, έξω από τα στεγανά της «κινήσεως». Κι έπεφτα από έκπληξη σε έκπληξη, καθώς τα σχήματα με τα οποία είχα μάθει να κρίνω τη ζωή και τους ανθρώπους τα έβλεπα να αποδείχνονται λαθεμένα και ψεύτικα. Ο μανιχαϊσμός μου ξεχώριζε τους ανθρώπους σε καλούς και κακούς, σε ενάρετους και αμαρτωλούς, όμως στην καθημερινή ζωή του στρατού τα όρια της διάκρισης μπερδεύονταν: Ο επιλοχίας, που βλαστήμαγε τα ιερά και τα όσια σε κάθε δεύτερη φράση, ήταν ο πρώτος που θα μοιραζόταν την καραβάνα του με τον διπλανό του στρατιώτη όταν δεν έφτανε το φαγητό. Ο συνάδελφος, που σε κάθε έξοδο έτρεχε σαν λυσσασμένος στο μπορντέλο, έσπευδε να πάρει τη χειρότερη βάρδια στη σκοπιά για να σε αφήσει να κοιμηθείς δίχως διακοπές. Κι ο άξεστος λοχαγός που σε έλιωνε σε ατομική καψόνι ερχόταν μετά να σου εξομολογηθεί ταπεινά: «Σε ζηλεύω, μωρέ, γιατί ξέρεις γράμματα»...

Η ΔΙΚΗ ΤΩΝ ΠΙΘΗΚΩΝ Ή ΔΙΚΗ ΤΟΥ ΣΚΟΟΥΠΣ ΤΕΛΕΙΩΣΕ ΜΕ ΗΤΤΑ ΤΟΥ ΑΝΤΙΕΞΙΛΙΚΤΙΣΜΟΥ;

Edward J. Larson

Οι αντιεξελικτιστές κέρδισαν την Δίκη του Σκόουπς· ωστόσο, κατά μία σημαντικότερη έννοια, ηττήθηκαν, συντετριμμένοι από το ρεύμα του κοσμοπολιτισμού.

William E. Leuchtenburg

The Perils of Prosperity, 1914 – 1932 (1958) [1]

Από όλους τους μύθους για την επιστήμη και τη θρησκεία που συζητούνται στον παρόντα τόμο, μόνον ένας έχει γεννηθεί από ένα ιστορικό γεγονός το οποίο συνέβη στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το 1925, το Τενεσί κατέστησε παράνομη τη διδασκαλία της εξελικτικής θεωρίας στα δημόσια σχολεία. Ανταποκρινόμενοι στην πρόσκληση της Ένωσης των Αμερικανών για τις Πολιτικές Ελευθερίες [American Civil Liberties Union], η οποία εναντιωνόταν στο διάταγμα υπερασπιζόμενη την ελευθερία του λόγου, οι άρχοντες της πόλης Ντέιτον, στο Τενεσί, αποφάσισαν να αμφισβητήσουν το εν λόγω διάταγμα δικαστικώς κανονίζοντας μια φιλική παραπομπή ενός ντόπιου διδάσκοντος επιστημονικά μαθήματα ονόματι Τζον Σκόουπς [John Scopes]. Ό,τι κι αν γινόταν, αυτό που ήθελαν ήταν δημοσιότητα για την κοινότητά τους. Ο Σκόουπς συμφώνησε με το τέχνασμα και σε λίγο εκατοντάδες δημοσιογράφοι κατέφτασαν στο Ντέιτον για να καλύψουν ένα γεγονός που οι γνώστες των δημοσιογραφικών κόλπων πρωταγωνιστές του χαρακτήρισαν «αποφασιστική σύγκρουση ανάμεσα στη θρησκεία και την επιστήμη.» Ο Γουίλιαμ Τζένινγκς Μπράιαν [William Jennings Bryan], τρεις φορές προεδρικός υποψήφιος με το Δημοκρατικό Κόμμα και πρώην Υπουργός των Εξωτερικών, ήδη θρυλικός αγορητής με φιλελεύθερες πολιτικές αντιλήψεις και συντηρητικές θρησκευτικές πεποιθήσεις, προσφέρθηκε να συμβάλει ως κατήγορος. Ο φημισμένος δικηγόρος και σταυροφόρος αντικληρικαλιστής Κλάρενς Ντάροου [Clarence Darrow] ανέλαβε την υπεράσπιση. Ως εδώ, γεγονότα: μετά ο μύθος άνοιξε τα φτερά του και ξέφυγε από την πραγματικότητα.[2]