Η ΥΠΑΡΞΗ ΤΟΥ ΚΑΚΟΥ ΩΣ ΠΑΡΑΔΟΞΟ

Μέσα σ’ ένα κόσμο που δημιουργήθηκε από το Θεό και του οποίου οι νόμοι και οι σκοποί καθορίστηκαν από τη θεία σοφία και αγαθότητα, πως είναι δυνατόν να υπάρχει το κακό; Γιατί το κακό είναι ακριβώς εκείνο που αντιτάσσει τον εαυτό του στο Θεό και αντιστέκεται στο Θεό, διαστρέφει τα σχέδιά Του και περιφρονεί τις εντολές του. Το κακό δε δημιουργήθηκε από το Θεό. Κι αφού η θεία θέληση καθορίζει τους λόγους για τους οποίους το κάθε τι υπάρχει – και μόνο αυτή η Ύψιστη θέληση καθορίζει «αποχρώντας λόγους» – μπορεί κανείς να βεβαιώσει ότι το κακό, ως κακό, υπάρχει παρά την απουσία λόγων, υπάρχει χωρίς κανένα λόγο που να δικαιολογεί την ύπαρξή του.

Όπως το χαρακτήρισε ο άγ. Γρηγόριος Νύσσης, είναι «σαν άσπαρτο χόρτο, χωρίς σπέρμα και χωρίς ρίζα». Θα μπορούσε κανείς να πει: «Φαινόμενο πάντως μη θεμελιωμένο». Είναι ο Θεός μόνο που βάζει τα θεμέλια του κόσμου...

Η ΠΑΓΙΔΑ ΤΗΣ ΙΔΕΟΛΗΨΙΑΣ

Και θέλω εδώ να παρεμβάλω μια προσωπική απολογία: κάθομαι και γράφω αυτό το βιβλίο δίχως να πιστεύω πως θα «φωτίσω» κανέναν ή θα «παιδαγωγήσω» τις καινούργιες γενιές. Θέλω μόνο να αφήσω πίσω μου έστω μιαν ελάχιστη και ισχνή μαρτυρία για τον απάνθρωπο ρόλο που παίζει στη ζωή μας – θρησκευτική, πολιτική ή όποια άλλη. Να δείξω – αν μπορέσω – μέσα από τη δική μου ζωή και εμπειρία, το πώς και η πιο αγνή, ανυστερόβουλη «αφιέρωση» σε υψηλά ιδανικά μπορεί να είναι μόνο μια ιδεοληψία που χρησιμεύει σαν στέγαστρο του ασυνείδητου εγωκεντρισμού...

ΟΙ ΔΙΑΣΤΡΟΦΕΣ ΤΟΥ ΝΕΡΩΝΑ

Στην αρχή η ακολασία, η ασέλγεια, η σπατάλη, η φιλαργυρία και η ωμότητά του εκδηλώνονταν βαθμιαία και κρυφά, και θα μπορούσαν ίσως να θεωρηθούν παρεκτροπές της νεότητας· ακόμα όμως και τότε κανείς δεν αμφέβαλε ότι τα ελαττώματα αυτά θα έπρεπε να καταλογιστούν μάλλον στον χαρακτήρα παρά στην ηλικία του. Αμέσως μόλις έπεφτε το σκοτάδι, άρπαζε ένα σκουφί ή μια περούκα και χωνόταν στις ταβέρνες ή περιφερόταν στις συνοικίες σκαρώνοντας φάρσες, που κάθε άλλο παρά ακίνδυνες ήταν, γιατί συνήθιζε να χτυπά τους ανθρώπους που επέστρεφαν στο σπίτι τους από το δείπνο, πληγώνοντας όσους του αντιστεκόταν και πετώντας τους στους υπονόμους, ενώ παράλληλα έκανε και διαρρήξεις στα καταστήματα και τα λήστευε· είχε, εξάλλου, οργανώσει και μια αγορά στο παλάτι, όπου ξεχώριζε τα λάφυρα που είχε αποκομίσει, τα πουλούσε σε δημοπρασία και εν συνεχεία καρπωνόταν τα έσοδα...

ΚΑΤΑΝΤΗΣΑΤΕ ΚΑΙ ΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟ, ΜΠΑΚΑΛΙΚΟ!

Βρέθηκα σε «νηπτικό» Μοναστήρι με κάποιον αδελφό της «νηπτικής», Σχολής. Καθόμασταν στο μπαλκόνι μετά το Απόδειπνο, απολαμβάνοντας το υπέροχο δειλινό. Αλλ’ αυτόν όμως  φαίνεται ότι τον έκαιγε άλλο πράγμα.

– Μιχαήλ, μου είπε, πρέπει να πάω μέσα, διότι χρωστάω πολλά, κι όσο τ’ αφήνω, τόσο πληθαίνουν.

Έβγαλε ένα χαρτί απ’ την τσέπη του, όπου ήταν γραμμένα διάφορα νούμερα κι άρχισε να μετράει. Ο μοναχός κάθε μέρα έπρεπε να συμπληρώνει 30 τρακοσάρια και 300 μετάνοιες· αλλ’ επειδή υπάρχουν διάφορα απρόοπτα που τον εμποδίζουν καμιά φορά να τα συμπληρώσει, είχε πάντοτε σε ετοιμότητα αυτό το χαρτάκι, όπου κατέγραφε τα χρωστούμενα: Τετάρτη 7· Παρασκευή 4· Κυριακή 15· κι η λίστα συνεχιζόταν. Και δίπλα άλλη λίστα με τις μετάνοιες...

ΔΙΟΝΥΣΙΑΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΦΑΓΙΑ

Στις «Βάκχες» οι Μαινάδες στορίζονται ν’ αρπάζουν παιδιά από τα χωριά και η πράξη παρασταίνεται και σ’ αγγειογραφίες. Ποιητική εικόνα ή υπαινιγμός σε ιερουργία; Τύπος της ανθρωποφαγικής θιασικής μετάληψης είναι και η βρεφοφαγία. Ένα χωρίο της «Σοφίας Σολομώντος» (12,3 κ.ε.) φαίνεται να τη μαρτυρά ανάμεσα στους Χαναναίους. Πιο κοντινό παράδειγμα μας παραδίνεται από την Ελλάδα. Ακόμη και στον 4^ο προχριστιανικόν αιώνα, πάνου στο βουνό της Αρκαδίας Λύκαιον κρατούσε τελετουργική ανθρωποφαγία. Στη πανήγυρη του Λυκαίου Διός θυσιαζόνταν ένα παιδί· το κρέας ή τα σπλάχνα του ψήνουνταν μ’ άλλα κρέατα μαζί (γνώριμος μετριασμός της ιερουργικής ανθρωποφαγίας) και τα τρώγαν. Όποιος τύχαινε να φάει από το κρέας του παιδιού, «μεταμορφωνόντανε» σε λύκο και έφευγε στην ερημιά, για να ξαναγίνει άνθρωπος αν μέσα στα εννιά χρόνια που ακολουθούσε δε δοκίμαζε σα λύκος ανθρώπινο κρέας...

ΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΤΟΥ ΜΕΣΑΙΩΝΑ ΔΕΝ ΔΙΔΑΣΚΑΝ ΠΩΣ Η ΓΗ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΠΕΔΗ!

Lesley B. Cormack

Στον χριστιανικό κόσμο, το μεγαλύτερο μέρος τούτης της μακριάς περιόδου [από τον Πτολεμαίο στον Κοπέρνικο] αναλώθηκε σε διαμάχες σχετικά με τη φύση του Θεού, και σε αγώνες για την εκκλησιαστική εξουσία. Η αυθεντία των Πατέρων, και η δεσπόζουσα πίστη ότι οι Γραφές περιέχουν το άθροισμα σύνολων των γνώσεων, αποθάρρυνε κάθε έρευνα της Φύσης … Αυτή η αδιαφορία συνεχίστηκε έως το τέλος του δεκάτου πέμπτου αιώνα. Ακόμα και τότε δεν υπήρχε επιστημονικό δέλεαρ. Τα κίνητρα που ώθησαν τα πράγματα ήσαν εντελώς διαφορετικού είδους. Ξεκίνησαν από εμπορικές έριδες, και το ζήτημα του σχήματος της γης διευθετήθηκε τελικά από τρεις θαλασσοπόρους, τον Κολόμβο, τον Ντα Γκάμα, και πάνω από όλους, τον Φερδινάνδο Μαγγελάνο.

John William Draper,

History of the Conflict between Religion and Science (1874)...

ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΩΔΕΣ ΔΩΜΑΤΙΟ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ

Ως προς το θέμα και το μύθο του έργου, θα σταθούμε στο γνωστό έργο του Ταρκόβσκυ «Στάλκερ» (ο ξεναγός). Τρεις άνθρωποι προχωρούν μέσα σε μιαν απαγορευμένη «ζώνη», όπου πολλά παράξενα συμβαίνουν, και φθάνουν στο τέλος μπροστά στο μυστηριώδες δωμάτιο, όπου όταν μπει κανείς, ό,τι βαθύτερά του ποθεί πραγματοποιείται. Η γοητεία του δωματίου αυτού της αλήθειας τους έλκει μέχρι το κατώφλι του. Πάνε να μπουν, μα τους σταματάει ο ένας θυμίζοντάς τους κάποιον κοινό γνωστό που είχε κάνει το ίδιο και αυτοκτόνησε. Ο λόγος ήταν πως πριν να φθάσει εκεί επιθυμούσε να γίνει καλά ο άρρωστος αδελφός του, ενώ μόλις γύρισε από εκεί έγινε δια μιας πάμπλουτος. Τότε κατάλαβε πως οι καλές του επιθυμίες ήταν ψεύτικες, ενώ αυτός κατά βάθος ήτανε δούλος των χρημάτων...

ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΝΕΩΣΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Η άρνηση για ανανέωση της Εκκλησίας αποτελεί άρνηση της σωτηριολογικής της αποστολής και συνεπώς παραχάραξη της υπόστασής της. Το να εμμένει η Εκκλησία σε σχήματα του παρελθόντος που δεν αποδίδουν πια, έστω κι αν άλλοτε δικαιώθηκαν στην πράξη, και το να απαιτεί επιπλέον όπως τα σχήματα αυτά, αντί να ανανεώνονται, να συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο, δηλαδή τα νέα σχήματα να συμμορφώνονται με τα παλαιά. Η στάση αυτή συνιστά εκχρονίκευση της Εκκλησίας. Τούτο σημαίνει ότι η Εκκλησία αναζητά τη διάσωσή της από το χρόνο και όχι, όπως πρέπει, ο χρόνος από αυτή, γεγονός που οδηγεί στην εκκοσμίκευσή της.

Η Εκκλησία στο παρελθόν, για να πραγματοποιήσει τη σωτηριώδη πορεία της μέσα στον κόσμο, προχώρησε σε βαθιές μεταβολές. «Επιλείψει γαρ με διηγούμενον ο χρόνος» για την αναφορά όλων αυτών των μεταβολών. Περιοριζόμαστε εδώ μόνο να υπενθυμίσουμε τρεις μεγάλες κατηγορίες τους...

ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΤΑ ΦΙΛΑΡΑΚΙΑ ΜΑΣ ΚΑΙ Η ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΜΑΝΑ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΜΑΣ

Λέω, σ’ αυτό τον τόπο όλα τα πράγματα που πάραξε ο άνθρωπος έχουν μιαν αλαφράδα, μια οικειότητα, στοργή και αγάπη για τη ζωή, άλλο πράμα. Ακόμα κι ο χριστιανισμός, που σε άλλους τόπους, όταν έγινε εξουσία, πέρασε από φωτιά και σίδερο όσους είχαν επιφυλάξεις ή σκάλιζαν τα πράγματα πέρα από «τας γραφάς», ή δεν παπαγάλιζαν σωστά όσα διακήρυχνε ο κάθε πάπας ή αρχιεπίσκοπος, όπως και η καθοδήγησή μας, άλλωστε – βλέπεις, το νταβατζιλίκι είναι η μοίρα όλων των εξουσιών – εδώ, σε τούτον τον τόπο, παρέμεινε βασικά ανθρώπινος. Οι άγιοί μας είναι, να πούμε, κάτι ανάμεσα σε φιλαράκια, κουμπάρους και πολιτευτές, τους ζητάμε ρουσφέτια, εκδουλεύσεις, κι άμα δε μας κάνουνε τη χάρη, τους γαμούμε το κέρατο, που λένε...