ΟΙ ΔΙΑΣΤΡΟΦΕΣ ΤΟΥ ΝΕΡΩΝΑ

Στην αρχή η ακολασία, η ασέλγεια, η σπατάλη, η φιλαργυρία και η ωμότητά του εκδηλώνονταν βαθμιαία και κρυφά, και θα μπορούσαν ίσως να θεωρηθούν παρεκτροπές της νεότητας· ακόμα όμως και τότε κανείς δεν αμφέβαλε ότι τα ελαττώματα αυτά θα έπρεπε να καταλογιστούν μάλλον στον χαρακτήρα παρά στην ηλικία του. Αμέσως μόλις έπεφτε το σκοτάδι, άρπαζε ένα σκουφί ή μια περούκα και χωνόταν στις ταβέρνες ή περιφερόταν στις συνοικίες σκαρώνοντας φάρσες, που κάθε άλλο παρά ακίνδυνες ήταν, γιατί συνήθιζε να χτυπά τους ανθρώπους που επέστρεφαν στο σπίτι τους από το δείπνο, πληγώνοντας όσους του αντιστεκόταν και πετώντας τους στους υπονόμους, ενώ παράλληλα έκανε και διαρρήξεις στα καταστήματα και τα λήστευε· είχε, εξάλλου, οργανώσει και μια αγορά στο παλάτι, όπου ξεχώριζε τα λάφυρα που είχε αποκομίσει, τα πουλούσε σε δημοπρασία και εν συνεχεία καρπωνόταν τα έσοδα...

Στις συγκρούσεις αυτού του είδους συχνά διέτρεχε τον κίνδυνο να χάσει τα μάτια του ή τη ζωή του, κάποτε μάλιστα ξυλοκοπήθηκε σχεδόν μέχρι θανάτου από κάποιο συγκλητικό, του οποίου τη γυναίκα είχε διαφθείρει. [1] Γι’ αυτό και έκτοτε ουδέποτε τόλμησε να εμφανιστεί τέτοιαν ώρα σε δημόσιο χώρο χωρίς να τον ακολουθούν, από απόσταση και αθέατοι, οι δήμαρχοι. Αλλά και στη διάρκεια της ημέρας τον μετέφεραν κρυφά στο θέατρο μέσα σε ένα φορείο, και από το ψηλότερο μέρος του προσκηνίου παρακολουθούσε και υποδαύλιζε τους καυγάδες των ηθοποιών παντομίμας· και όταν έρχονταν στα χέρια και μάχονταν με πέτρες και σπασμένα καθίσματα, πετούσε και ο ίδιος πολλά αντικείμενα εναντίον του λαού, είχε μάλιστα πληγώσει έναν πραίτορα στο κεφάλι. (Σουητώνιος, Νέρων XXVI)

Με το πέρασμα του χρόνου όμως, καθώς οι διαστροφές του όλο και μεγάλωναν, άφησε κατά μέρος τα αστεία και τη μυστικότητα και, χωρίς πια να προσπαθεί να προσποιηθεί, ξεσπούσε σε όλο και χειρότερα εγκλήματα.

Παρέτεινε τα συμπόσιά του από το μεσημέρι ως τα μεσάνυχτα και συχνά ανανέωνε τις δυνάμεις του με ένα θερμό λουτρό, ή αν ήταν καλοκαίρι, με ένα παγωμένο. Μερικές φορές έπαιρνε το δείπνο του δημοσίως, είτε στο Πεδίο του Άρεως είτε στον Μέγιστο Ιππόδρομο, στις δεξαμενές που προορίζονταν για εικονικές ναυμαχίες, αφού όμως πρώτα έκλειναν τις διόδους εισροής νερού, ενώ τον υπηρετούσαν πόρνες και χορεύτριες που συνέρρεαν από ολόκληρη την πόλη. Όσες φορές ταξίδευε στον Τίβερη με κατεύθυνση την Ωστία ή παρέπλεε τον κόλπο των Βαϊών, [2]  τοποθετούνταν κατά μήκος της όχθης και των ακτών, ως καταλύματα, καπηλειά κατάλληλα για πορνεία, από τα οποία γυναίκες προαγωγοί, που υποδύονταν τις ταβερνιάρισσες, τον προσκαλούσαν να αποβιβαστεί στην ξηρά. Υποχρέωνε επίσης τους φίλους του να δίνουν δείπνα, και ένας από αυτούς ξόδεψε τέσσερα εκατομμύρια σηστερτίους για ένα συμπόσιο, στο οποίο διανεμήθηκαν τουρμπάνια, ενώ κάποιος άλλος ένα πολύ μεγαλύτερο ποσόν για ένα δείπνο, όπου μοιράστηκαν τριαντάφυλλα. (Σουητώνιος, Νέρων XXVII)

Εκτός από την κακοποίηση ελεύθερων αγοριών και τον εκμαυλισμό παντρεμένων γυναικών, είχε επίσης βιάσει και τη Ρουβρία, ιέρεια της Εστίας. Παραλίγο να κάνει νόμιμη γυναίκα του την απελεύθερη Ακτή, αφού προηγουμένως είχε δωροδοκήσει μερικούς πρώην υπάτους, για να ψευδορκήσουν δηλώνοντας πως η γυναίκα αυτή καταγόταν από βασιλική γενιά. [3] Ευνούχισε ένα αγόρι, τον Σπόρο, και αποπειράθηκε να τον μετατρέψει σε γυναίκα· τον νυμφεύθηκε με όλους τους τύπους, με προίκα και νυφικό πέπλο, και, αφού τον οδήγησε στα ανάκτορα με παλλαϊκή πομπή, τον είχε σαν σύζυγό του· σώζεται μάλιστα, ακόμα και ως τις μέρες μας, ένα έξυπνο αστείο που έκανε κάποιος, όταν είπε πως θα ήταν καλό για τον κόσμο αν ο πατέρας του Νέρωνα, ο Δομίτιος, είχε παντρευτεί μια τέτοια γυναίκα.

Αυτόν τον Σπόρο λοιπόν, φορτωμένο με τα κοσμήματα των αυτοκρατορικών συζύγων, μέσα σε ένα φορείο, τον έπαιρνε μαζί του ο Νέρων στους τόπους των συνελεύσεων και στις αγορές της Ελλάδας, αργότερα μάλιστα και στη Ρώμη, στην περιοχή γύρω από τα Σιγιλλάρια, [4] ενώ κάθε τόσο τον φιλούσε με πάθος. Αλλά ήταν επίσης πασίγνωστο ότι επιθυμούσε ερωτικά και τη μητέρα του και ότι οι αντίπαλοί της προσπαθούσαν να τον συγκρατήσουν, γιατί φοβούνταν μήπως η θρασεία και αχαλίνωτη αυτή γυναίκα αποκτήσει έτσι ακόμα μεγαλύτερη επιρροή, ιδίως όταν, ανάμεσα στις άλλες εταίρες του, απέκτησε μία που λέγεται ότι έμοιαζε καταπληκτικά στην Αγριππίνα. Αλλά και πριν από αυτό το γεγονός, διαδιδόταν πως, όποτε βρισκόταν στο ίδιο φορείο με τη μητέρα του, είχε αθέμιτες σχέσεις μαζί της, όπως μαρτυρούσαν και οι κηλίδες στα ενδύματά του. [5] (Σουητώνιος, Νέρων XXVIIΙ)

Τόσο πολύ εκπορνευόταν, ώστε, αφού είχε εξαθλιώσει κάθε μέρος του σώματός του, επινόησε στο τέλος και ένα είδος παιχνιδιού, στο οποίο, σκεπασμένος με το δέρμα άγριου ζώου, ορμούσε από ένα κλουβί και έπεφτε πάνω στα απόκρυφα μέρη ανδρών και γυναικών, που τους είχαν δέσει σε πασσάλους· και όταν είχε επιτέλους κορέσει το άγριο πάθος του, τότε τον περιποιόταν ο απελεύθερός του Δορυφόρος·[6]  γιατί ήταν παντρεμένος με αυτόν τον άνθρωπο, όπως ακριβώς είχε νυμφευθεί τον Σπόρο, μιμούνταν μάλιστα τις κραυγές και τους θρήνους της παρθένας που διακορεύεται. Έχω ακόμα πληροφορηθεί από ορισμένους ότι ο Νέρων ήταν απόλυτα πεπεισμένος πως κανείς δεν είναι άμεμπτος ή αγνός σε κανένα μέρος του σώματός του, αλλά ότι οι πιο πολλοί κρύβουν τις διαστροφές τους και με πανούργο τρόπο τις καλύπτουν. Αυτός ήταν ο λόγος που συγχωρούσε όλες τις άλλες παρεκτροπές σε όσους του ομολογούσαν τη λαγνεία τους. (Σουητώνιος, Νέρων XXΙΧ)        

Σημειώσεις

1. Ο συγκλητικός ήταν ο νεαρός Ιούλιος Μοντάνος. Οδηγήθηκε τελικά στην αυτοκτονία, όταν τελικά ανακάλυψε ποιον είχε ξυλοκοπήσει και αναγκάστηκε να του ζητήσει συγγνώμη.

2. Ο Τάκιτος (Ann., XV.37) και ο Δίων ο Κάσσιος (LXII.15) περιγράφουν ένα περίφημο ξεφάντωμα πάνω σε ένα πλοίο, το οποίο ο Τιγγελίνος οργάνωσε για τον Νέρωνα το 64 μ.Χ., λίγο πριν από την πυρκαγιά της Ρώμης. Οι αφηγήσεις των δύο ιστορικών μοιάζουν με την περιγραφή του Σουητώνιου στο σημείο αυτό.

3. Ο Σενέκας και ο Βούρος υπέθαλπαν το ειδύλλιο του Νέρωνα με την Κλαυδία Ακτή, ελπίζοντας ότι έτσι θα τον απαλλάξουν από το πάθος του για τη μητέρα του. Παρά τις προσπάθειες του Νέρωνα και τους όρκους των συγκλητικών, ο γάμος του με την Ακτή στάθηκε αδύνατο να πραγματοποιηθεί, λόγω της ταπεινής καταγωγής της νύφης. Η Ακτή φρόντισε μαζί με άλλους για την ταφή του και έμεινε ονομαστή για τα τεράστια πλούτη και τις επαύλεις της στους Ποτιόλους και τη Σαρδηνία.

4. Ο Δίων ο Κάσσιος γράφει (LXIIΙ.12.4 – 13) ότι ο βασιλικός λόγος του «γάμου» του Νέρωνα με τον Σπόρο ήταν η ομοιότητα του νεαρού με την Ποππαία.

5. Είναι χαρακτηριστικό ότι και οι τρεις κύριες πηγές μας για το θέμα των σχέσεων του Νέρωνα με την Αγριππίνα, δηλαδή ο Τάκιτος (Ann., XΙV.2), ο Δίων ο Κάσσιος (LXI.11.4) και ο Σουητώνιος, αποφεύγουν να δεσμευθούν με μια απερίφραστη δήλωση ότι πράγματι ο Νέρων είχε σχέσεις με τη μητέρα του. Ο Κλούβιος Ρούφος και άλλοι συγγραφείς – σε αντίθεση με τον Σουητώνιο και τον Τάκιτο, ο οποίος ακολουθεί εδώ τον Φάβιο Ρούστικο – υποστηρίζουν ότι η Αγριππίνα ήταν εκείνη που πήρε την πρωτοβουλία να πλησιάσει ερωτικά τον γιο της, την εμπόδισε όμως ο Σενέκας με τη βοήθεια της Ακτής. 

6. Ο Σουητώνιος φαίνεται να σφάλλει εδώ. Ο απελεύθερος δεν ήταν ο Δορυφόρος αλλά ο Πυθαγόρας.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ «ΣΟΥΗΤΩΝΙΟΣ, ΤΟΜΟΣ Β΄», ΕΚΔΟΣΗ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ, ΑΘΗΝΑ 1999