Ο φόβος του γαμπρού απέναντι στην πεθερά, στους ιθαγενείς και τους πρωτόγονους λαούς

Αλλά ο πιο διαδεδομένος, αυστηρός και ενδιαφέρον, ακόμα και για τους πολιτισμένους λαούς, περιορισμός είναι αυτός που αναφέρεται στις σχέσεις ενός άνδρα και της πεθεράς του. Ισχύει σ’ όλη την Αυστραλία, αλλά τον συναντάμε επίσης στους μελανησιακούς και πολυνησιακούς λαούς και στις φυλές των νέγρων της Αφρικής, όπου υπάρχουν ίχνη τοτεμισμού και ομαδικής συγγένειας, αλλά προφανώς και εκεί που δεν υπάρχουν...

Σε μερικούς από αυτούς τους λαούς επιβάλλονται παρόμοιες απαγορεύσεις στις ακίνδυνες σχέσεις μιας γυναίκας και του πεθερού της, αλλά αυτές δεν είναι τόσο σταθερές και σοβαρές όσο οι προηγούμενες. Ακόμα, σε μερικές περιπτώσεις βρίσκουμε να ισχύουν και τα δύο είδη περιορισμών, και για τους πεθερούς και για τις πεθερές.

Επειδή η εθνογραφική εξάπλωση των περιορισμών στις σχέσεις και πεθεράς μας ενδιαφέρει λιγότερο από το καθαυτό περιεχόμενο και τη σημασία τους, θα περιοριστούμε στην περιγραφή λίγων μόνο παραδειγμάτων.

Στα νησιά Banks αυτοί οι περιορισμοί είναι πολύ αυστηροί και δυσάρεστοι. Ο γαμπρός και η πεθερά αποφεύγουν να είναι ο ένας κοντά στον άλλο. Όταν συναντιούνται σ’ ένα μονοπάτι η πεθερά παραμερίζει και του γυρνάει την πλάτη μέχρι να την προσπεράσει ή αντίστροφα αυτός κάνει το ίδιο.

Στη Vanna Lava (λιμάνι του Patteson) δεν επιτρέπεται στο γαμπρό να ακολουθήσει στην παραλία την πεθερά του και πρέπει να περιμένει μέχρι η φουσκοθαλασσιά να σβήσει κάθε ίχνος από τις πατημασιές της. Βέβαια επιτρέπεται να συνομιλούν από μια κάποια απόσταση, αλλά απαγορεύεται τελείως, σε οποιαδήποτε περίσταση, να αναφέρει ο ένας το όνομα του άλλου.

Στα νησιά του Σολομώντος απαγορεύεται στο γαμπρό μετά το γάμο του να μιλάει ή να βλέπει την πεθερά του. Όταν τη συναντά κάνει σαν να μην την ξέρει και τρέχει όσο πιο γρήγορα μπορεί για να κρυφτεί.

Στους Ζουλού τα έθιμα απαιτούν από τον γαμπρό να ντρέπεται την πεθερά του και να κάνει καθετί να την αποφύγει. Δεν μπαίνει στην καλύβα που βρίσκεται αυτή και, όταν συναντηθούν στο δρόμο, ο ένας ή ο άλλος απομακρύνεται, η πεθερά κρύβεται πίσω από ένα θάμνο, ενώ ο γαμπρός βάζει μπροστά την ασπίδα. Όταν δεν μπορεί να αποφύγει ένας τον άλλο και η πεθερά δεν έχει τίποτα μαζί της για να κουκουλωθεί, σύμφωνα με την εθιμοτυπία, δένει γύρω από το κεφάλι της μια τούφα χορτάρι. Μπορούν να επικοινωνούν μεταξύ τους είτε με κάποιο τρίτο πρόσωπο είτε φωνάζοντας από μεγάλη απόσταση και εφόσον κάποιο φυσικό εμπόδιο τους χωρίζει. Κανείς δεν πρέπει να προφέρει το όνομα του άλλου.

Στους Basoga, μια φυλή Νέγρων που κατοικεί στην περιοχή των πηγών του Νείλου, επιτρέπεται στο γαμπρό να μιλά στην πεθερά του μόνο όταν είναι σε άλλο δωμάτιο του σπιτιού και δεν την βλέπει. Εξάλλου αυτός ο λαός φοβάται τόσο πολύ την αιμομιξία, ώστε την τιμωρεί ακόμα και στα κατοικίδια ζώα.

Ενώ ο σκοπός και η σημασία των εθιμικών απαγορεύσεων στις σχέσεις των κοντινών συγγενών δεν δημιουργούν αμφιβολίες και όλοι οι ερευνητές τις θεωρούν μέτρα προστασίας κατά της αιμομιξίας, τις απαγορεύσεις που αναφέρονται στις σχέσεις πεθεράς – γαμπρού μερικοί τις ερμηνεύουν διαφορετικά. Φαίνεται ακατανόητο, πως όλοι αυτοί οι λαοί νιώθουν τόσο μεγάλο φόβο απέναντι στον πειρασμό που πλησιάζει τους άνδρες με τη μορφή μιας μεσόκοπης γυναίκας, που χωρίς να είναι μητέρα τους, θα μπορούσε λόγω ηλικίας να είναι.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΣΙΓΚΜΟΥΝΤ  ΦΡΟΫΝΤ «ΤΟΤΕΜ ΚΑΙ ΤΑΜΠΟΥ», ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ» ΑΘΗΝΑ 1978.

ΣΙΓΚΜΟΥΝΤ  ΦΡΟΫΝΤ

Ο Σίγκμουντ Φρόυντ ήταν Αυστριακός ιατρός, φυσιολόγος, ψυχίατρος και θεμελιωτής της ψυχαναλυτικής σχολής στον τομέα της ψυχολογίας.

Γέννηση: 6 Μαΐου 1856, Πρίμπορ, Τσεχία

Απεβίωσε: 23 Σεπτεμβρίου 1939, Χάμπστεντ, Ηνωμένο Βασίλειο

Παιδιά: Άννα Φρόυντ, Ερνστ Φρόυντ, Μάρτιν Φρόυντ, Ματίλντε Φρόυντ, Ολιβερ Φρόυντ, Σόφι Φρόυντ

Γονείς: Αμαλί Νέιθανσον, Γιάκομπ Φρόυντ

Ανιψιός: Έντουαρντ Μπέρνεϊς