ΟΙ ΘΕΣΠΙΕΙΣ ΤΩΝ ΘΕΡΜΟΠΥΛΩΝ: ΤΑ «ΚΟΥΤΣΑΒΑΚΙΑ» ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Τέλος, μου έλεγαν, που λες, στην περίοδο του εμφυλίου πολέμου στο Σουφλί, ένα χωριό στον Έβρο, τι χωριό δηλαδή, κωμόπολη στα τουρκικά σύνορα, που έζησε όλα τα δεινά των μεθοριακών πόλεων, που λένε. Ναι, αυτοί οι άνθρωποι που ζούνε στο σύνορο, έχουν πάντα μια ιδιαίτερη σχέση με την ιστορία της ανθρώπινης μοίρας. Θηλυκοί και αρσενικοί είναι μάνες, είναι οι αέναοι Θεσπιείς. Ξέρεις αλήθεια, συντροφάκο, ποιοι ήταν οι Θεσπιείς; Τι λέω, που να ξέρεις, εσύ δεν πρόλαβες να διαβάσεις και ιστορία, μόλις μάθαμε γράμματα, σε σκότωσαν. Αλλά και να διάβαζες, που να τους βρεις, τους έχουν θαμμένους σε κάνα δυο αράδες. Ούτε αγάλματα ούτε τίποτα. Να σου πω, ένα από τα καλά που έκανε ο «υπαρκτός σοσιαλισμός» - ναι, έτσι τον λένε τώρα, λες και υπάρχει και ανύπαρκτος – είναι ότι απέδειξε πως η κάθε εξουσία γράφει την ιστορία για πάρτη της, όπως τη συμφέρει. Ναι, η ιστορία της Σοβιετικής Ένωσης γράφτηκε κάνα δυο τρεις φορές, ανάλογα με το μάγκα που ήταν κάθε φορά αρχηγός. Τι να πεις …

Όταν λοιπόν οι Πέρσες κατηφόριζαν για να καταλάβουν την Ελλάδα, τριακόσιοι Σπαρτιάτες, με επικεφαλής τον Λεωνίδα, πήραν εντολή από τη πόλη τους, τη Σπάρτη, να μείνουν και να πολεμήσουν στα στενά των Θερμοπυλών μέχρις εσχάτων, που λένε. Και οι άνθρωποι, εντάξει, τη βρήκανε μέσα στην εντολή της εξουσίας. Ξέρεις αλήθεια πόσοι τη βρίσκουνε, πόσοι γουστάρουν να παίρνουν εντολές και να βολεύονται, παρά να αναλαμβάνουν την ευθύνη των πράξεών τους, που λένε; Σ’ αυτούς τους κερχαντζήδες στηρίζονται όλες οι εξουσίες. Η προσωπική ευθύνη, το να βγεις δηλαδή έξω από τη μήτρα και την εντολή της κοινότητας και να διαμορφώσεις τη δικής σου γνώμη και στάση απέναντι στη ζωή, χρειάζεται μεγάλη παλικαριά, και βέβαια σημαίνει φοβερή μοναξιά.

Οι Θεσπιείς λοιπόν, επειδή οι κυβερνήσεις τους μήδισαν, όπως λένε, δηλαδή χέστηκαν απάνω τους, όπως κάνουν όλες οι κυβερνήσεις και οι εξουσίες όταν πρόκειται για εχθρό που υπερτερεί σε δύναμη, όπως θα έλεγε και ο Βαγγέλης. Ρε συ, δεν υπάρχουν πιο απάτριδες από τις κυβερνήσεις και τις εξουσίες γενικά. Ξέρεις γιατί; Για να μην χάσουν την εξουσία τους. Για την υπεράσπιση της εξουσίας τους κάνουν τα πάντα, από γενοκτονίες του ίδιου του λαού τους μέχρι κώλο στους κατακτητές. Έτσι και δω, δήλωσαν υποταγή στους Πέρσες, είπαν συμμορίτες όσους διαφώνησαν, και ζήσαν αυτοί καλά και μεις καλύτερα, που λένε.

Έλα όμως που υπάρχουν πάντα και κάτι κουτσάβια, που πότε λέγονται Θεσπιείς, πότε λέγονται χριστιανοί, πότε λέγονται Ίωνες, πότε ζηλωτές και πότε κομμουνιστές, που τους χαλάνε τη μανέστρα και κρατάνε ανοιχτό το δρόμο του ανθρώπου. Μη σ’ τα πολυλογώ, εφτακόσιοι Θεσπιείς πήραν το δισάκι τους, ρίξανε μέσα κάνα δυο κεφάλια σκόρδο, ψωμί κι ελιές, και χωρίς καμιά εντολή από κανέναν κερατά, αλλά επειδή πιστεύανε σε κάποιες αξίες, και κυρίως στο δικαίωμα να αρνούνται την υποταγή στον ισχυρότερο, πήγαν στις Θερμοπύλες, πολέμησαν γι’ αυτά που πίστευαν και πέθαναν όλοι τους.

Τώρα είναι θαμμένοι κάτω από την άσφαλτο, μαζί με τους δούλους των Τριακοσίων, όλοι τους ξεχασμένοι από τη ιστορία, η οποία θυμάται και τιμά μόνο εκείνους που πήραν εντολή από την εξουσία για να πεθάνουν, κι όχι εκείνους που πίστευαν σε κάτι και γι’ αυτό πέθαναν. Όπως βλέπεις, η συνέχεια της εξουσίας εξασφαλίζεται με όλα τα μέσα. Χέσ’ τα, μην ανοίξω πάλι το στόμα μου για τους δικούς μας, που γράφουν αβέρτα στ’ αρχίδια τους όσους πολεμάν και πεθαίνουν έξω από την εντολή του κόμματος, τροτσικιστές, αναρχικούς, βελουχιώτηδες και λοιπά. Τελικά, να σου πω, έχω πια καταλήξει ότι όλες οι εξουσίες, με τις παραλλαγές τους βέβαια και τις ιδιομορφίες τους, σε ό, τι αφορά την ουσία τους έχουν μια τρομαχτική αλληλεγγύη μεταξύ τους. Τι να πεις … Πιστεύω ότι ο άνθρωπος θα καταφέρει να ζήσει σαν άνθρωπος όταν καταφέρει ν’ απαλλαγεί απ’ όλες τις εξουσίες, τις αυθεντίες και τις ιεραρχίες του κερατά, όπως έλεγε και κείνος ο άγιος άνθρωπος, ο Παπαμαρσίπ.  

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΧΡΟΝΗ ΜΙΣΣΙΟΥ «ΧΑΜΟΓΕΛΑ, ΡΕ … ΤΙ ΣΟΥ ΖΗΤΑΝΕ;», ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΓΡΑΜΜΑΤΑ» 1988